Cách đây 100 năm, ngày 29/11/1917, Thư viện Trung ương Đông Dương - tiền thân của Thư viện quốc gia Việt Nam ngày nay được thành lập tại 31 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là sự kiện có ý nghĩa lịch sử đặc biệt đối với sự ra đời của hoạt động thư viện Việt Nam.
Năm 1958 Thư viện được chính thức mang tên Thư viện quốc gia
(TVQG) theo Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa. Ngày 5/12/2012 TVQG chính thức
là thành viên Thư viện số Thế giới (WDL) do UNESCO sáng lập và hỗ trợ. Để nâng
cao chất lượng phục vụ bạn đọc, mở thêm các dịch vụ mới phục vụ nhu cầu học
tập, giải trí của toàn xã hội, năm 2016, TVQG đã triển khai “Thư viện thông
minh 2.0” với “Không gian chia sẻ S-hub”- một mô hình dịch vụ thư viện đổi mới,
không chỉ phục vụ việc đọc mà còn là nơi trao đổi tri thức, thảo luận, làm việc
nhóm, chia sẻ ý tưởng sáng tạo trong không gian tiện nghi hiện đại và thiết bị
công nghệ cao. TVQG được trang bị hệ thống trang thiết bị tương đối hiện đại và
đồng bộ nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu xã hội, hiện hạ tầng cơ sở đang được khai
thác khá hiệu quả như: Hệ thống thông tin thư viện điện tử/thư viện số (2001),
Hệ thống thông tin thư viện điện tử/thư viện số tại TVQG và Thư viện 61 tỉnh
thành phố (2003); Ứng dụng công nghệ thông tin thư viện điện tử, thư viện số
tại TVQG và hệ thống Thư viện công cộng (2005); hệ thống mượn - trả tự động
(2015-2017).
Hiện, TVQG có hơn 200 máy trạm phục vụ xử lý tài liệu, số
hóa và phục vụ bạn đọc. 18 máy chủ với các máy chủ chức năng phục vụ: quản trị
mạng (DNS, DHCP, Firewall, ISA), thư viện điện tử tích hợp (ILIB, OPAC), thư
viện số (docWork, Veridian), các bộ sưu tập số (Luận án tiến sĩ -tóm tắt, toàn
văn), báo, tạp chí Đông Dương, sách Đông Dương toàn văn, sách Hán Nôm toàn
văn), lưu trữ dữ liệu (Data Server), website (Tiếng Việt và Đa ngôn ngữ). Thư
viện hiện có hơn 2,5 triệu đơn vị tư liệu và bộ sưu tập số gần 5,8 triệu trang
tài liệu do TVQG tạo lập. Trong vốn di sản văn hiến to lớn đó, có sự góp mặt
của các bộ sưu tập tư liệu quý giá từ thế kỷ 17 đến nay, như: Gần 1.580.000 bản
sách là bộ sưu tập các xuất bản phẩm Việt Nam, về Việt Nam từ 1922 đến nay;
29.200 bộ luận án tiến sĩ của người Việt Nam bảo vệ trong nước và nước ngoài,
của người nước ngoài bảo vệ tại Việt Nam; 5.280 bản Hán Nôm viết tay; 68.500
bản tư liệu Đông Dương (trong đó có 1.700 tên báo-tạp chí); 3.996 tư liệu thời
kỳ kháng chiến từ 1946-1954; 500.000 đơn vị tư liệu nước ngoài thông qua trao
đổi, nhận biếu tặng từ các thư viện, các cơ quan thông tin, các tổ chức, cá
nhân nước ngoài và ở Việt Nam; 9.000 tên báo, tạp chí trong nước và nước ngoài
(tương đương với hơn 1.300.000 số báo, tạp chí). Các cơ sở dữ liệu số toàn văn
do TVQG tạo lập có trên 5 triệu trang tài liệu số; hơn 4.300 cuộn vi phim do TVQG
chụp. Ngoài ra, còn nhiều ấn phẩm đặc biệt và vật mang tin khác như: tranh,
ảnh, bản đồ, hàng ngàn tên sách của nước ngoài viết về Việt Nam, của người Việt
Nam viết và xuất bản ở nước ngoài...
Với những đóng góp to lớn đối với việc phổ biến văn hóa, khoa
học, giáo dục, kinh tế của nhà nước, TVQG đã được Đảng và Nhà nước trao tặng
nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân
chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba...
Nguồn: Báo Du Lịch