Chỉ là món ăn "thường thường" tiện dụng của dân vùng biển, nhưng vào nhà hàng, quán xá, cá ót được “nâng cấp” thành món lẩu lạ miệng khoái khẩu dành cho khách thập phương.
|
Cá ót nấu lẩu - Ảnh: THỦY OCG |
Hà Nội những ngày ướt nhẹp và buồn hiu hắt. Những
cơn mưa sau hoàn lưu bão đến bất ngờ và thường rầm rộ
khiến dân tình hốt hoảng. Đứng dưới gầm cầu
cạn đợi mưa ngớt mà tự dưng nhớ cơn mưa rào rào trên bãi biển
Vân Đồn một đêm sáng trăng.
Gió xiên qua những tòa nhà cao tầng của thành phố như
được tiếp thêm sức mạnh, hung dữ chực muốn quật
ngã những chiếc xe máy đang líu ríu trên đường. Gió lạnh như
thế này, thèm được ngồi quây quần bên nồi
lẩu lạp sạp tám với bạn bè, cho dù có ngồi bên biển
ngày mưa thì vẫn ấm áp biết bao.
Bạn Cẩm Phả bảo để gọi cho “u em” đặt nồi
lẩu cá ót. Bạn Hà Nội quay sang hỏi có phải là cá lạp
chạp không? Vẫn nghe đồn dân miền biển
Đông Bắc như Quảng Ninh hay Hải Phòng có món canh lẩu dân
dã nấu chua, lạp chạp (hay có nơi còn gọi là lạp sạp) là tiếng
địa phương, chứ hiểu một cách đơn giản là canh chua thập
cẩm.
Dân chài miền biển khi đi khơi đánh lưới về thường
gom được mớ cá nhỏ, lẫn cả tôm cua bề bề, không
phân loại gì, con to nếu có tách riêng bán được giá, mớ
cá thuyền chài lặt vặt mà lại tươi rói này đem bán rẻ, còn bán
không được thì mang về ăn.
Mới đầu món canh chua cá lạp sạp chỉ là món ăn thường thường
tiện dụng của dân vùng biển, sau vào nhà hàng, quán xá
được “nâng cấp” thành món lẩu lạ miệng
khoái khẩu dành cho khách thập phương.
Mớ cá “u em” mua được ngoài bến Do hôm ấy chủ
yếu là cá ót, mình sáng ánh bạc. Dân thuyền chài phân
chia nhiều loại cá ót khác nhau tùy theo hình dáng và đặc điểm
nhận dạng như cá ót gai, cá ót tròn, cá ót chỉ vàng, cá ót đĩa...
|
Cá ót vừa đánh bắt còn tươi rói -
Ảnh: THỦY OCG |
Nhưng cá ót ăn lẩu muốn ngon thì nhất thiết phải
là cá ót tròn, tuy ít thịt, nhiều xương nhưng bù lại rất
ngọt nước. Vốn canh chua nấu riêu hay lẩu cá người
ta vẫn thường ăn... nước là chính, kết hợp dùng nồi nước
vào mục đích khác là nhúng rau.
Lẩu cá ót tưởng dễ làm mà làm không dễ, tốn
nhiều công sức ra phết. Trước tiên, mớ cá ót mua
về phải là mớ cá tươi ngoài chợ sớm.
Để làm sạch, cá được khía một đường bên sườn bụng
từ đầu đến đuôi rồi bóp sạch ruột, mỗi
con bé cỡ lòng bàn tay trẻ con mà với nồi lẩu thông thường
cho chừng 10 người ăn dễ phải làm đến gần trăm con mới
đủ.
Làm sạch cả trăm con cá ót, thật không thể nhanh và
cũng không dễ chút nào. Thảo nào bạn tôi phải gọi
điện thoại để dặn dò “u em” chuẩn bị cho nồi
lẩu cá ót ngay từ khi chúng tôi đang trên đường từ Vân
Đồn về Cẩm Phả.
Nồi nước dùng trông khá đơn giản, nước trong, cà chua bổ
múi cau, hành hoa, thì là và quả tai chua tươi. Ở nhà chúng tôi hay
trữ tai chua đã phơi khô để nấu ăn, còn ở đây người
Cẩm Phả dùng tai chua tươi nấu lẩu.
Thường để đánh chua, dân vùng biển hay dùng quả bứa,
một loại quả chua quen thuộc của vùng biển đảo Đông
Bắc bộ, nhưng khi không có bứa thì tai chua cũng là một
lựa chọn, đem lại vị chua thanh thanh tự nhiên và mùi thơm nhẹ nhàng.
Rau ăn kèm thì nhiều loại, cũng không quá kén chọn, có thể
ăn lẩu với rau muống, rau cải, rau sam, rau sống. Nước lẩu
sau khi bỏ cá ót vào có vị tanh đặc trưng ít thấy khi người miền
Bắc ăn lẩu cá hay nấu canh chua nói chung.
Cái vị tanh khiến người ta tò mò và muốn ăn thử. Mà lại
thanh thanh, ngòn ngọt, man mát, chua chua, thêm tí cay xực
của ớt, thật “đưa lưỡi” ghê gớm.
|
Nồi lẩu cá ót đầy ứ cá nhìn đã không
cầm lòng nổi - Ảnh: THỦY OCG
|
Bốn đĩa cá ót được bưng ra khiến chúng tôi ai cũng tròn
mắt. Biết ăn đến bao giờ cho hết vì thấy lớp cá
nọ chồng lên lớp cá kia.
Anh chàng phục vụ bảo các anh chị thả cá vào nồi, chỉ cần
sôi nhẹ là cá chín ngay, vớt ra phải vẫn còn nguyên con,
cá vừa chín mềm mà không vỡ nát. Bởi thế ai ăn thì tự
thả tự vớt, gỡ thịt thì không dễ và cẩn thận không
hóc, nhưng chan thứ nước chua đã nhúng cá ót vào và húp xì xụp thật
không gì ngon miệng bằng.
Nhất là khi trời mưa mà có bát canh chua nóng hổi, vừa ngọt
ngào vừa ấm áp và cho dù biển có mịt mùng thì vẫn
là ngon quá, canh chua lẩu cá lạp sạp ơi!
Tuổi trẻ