Để tạo sự bứt phá cho du lịch tâm linh, các ngành chức năng tỉnh Lâm Đồng cần có chiến lược phát triển dài hạn và bền vững

Di sản giữa đại ngàn

Lâm Đồng hiện sở hữu hàng trăm cơ sở tôn giáo với kiến trúc độc đáo, phân bố rộng khắp các địa phương trong tỉnh. Những ngôi chùa nổi tiếng như Thiền viện Trúc Lâm, Thiền viện Vạn Hạnh, chùa Linh Phước, chùa Linh Ẩn hay chùa Tàu… không chỉ là nơi chiêm bái linh thiêng, mà còn là điểm nhấn du lịch hút khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, Lâm Đồng còn có các điểm đến gắn với tín ngưỡng dân gian và văn hóa bản địa đặc sắc của các dân tộc K’Ho, Mạ, Churu… với hệ thống lễ hội truyền thống phong phú như Lễ hội mừng lúa mới, Lễ cúng Giàng, Lễ hội đâm trâu… Những hoạt động này tạo nên sự giao thoa giữa đời sống tinh thần và du lịch trải nghiệm, góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch tâm linh.

Một yếu tố khác không thể không nhắc đến chính là điều kiện tự nhiên và khí hậu đặc thù, cũng góp phần không nhỏ vào việc hình thành nên các không gian tâm linh. Không giống nhiều địa phương khác phát triển du lịch tâm linh tại vùng đồng bằng hay ven biển, Lâm Đồng có lợi thế lớn về không gian núi rừng xanh mát, khí hậu quanh năm mát mẻ, rất phù hợp cho các hoạt động thiền định, tĩnh dưỡng tâm hồn, phục hồi sức khỏe tinh thần.

Điều kiện tự nhiên lý tưởng này không chỉ góp phần nâng cao trải nghiệm của du khách, mà còn phù hợp với xu hướng du lịch sức khỏe - tâm linh đang phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, mô hình du lịch kết hợp giữa thiền định, yoga, ăn chay, nghỉ dưỡng tại các cơ sở Phật giáo đã và đang được nhiều du khách tìm đến.

Bà Nguyễn Thu Ngọc, Tổng giám đốc Khu tham quan du lịch văn hóa tâm linh Samten Hills Dalat đánh giá: “Lâm Đồng có nhiều lợi thế tự nhiên để phát triển du lịch văn hóa - tâm linh, từ cảnh quan hùng vĩ, khí hậu ôn hòa đến không gian thanh tịnh, đem lại cảm giác an lành. Hiện nay, xu hướng du lịch thế giới ngày càng coi trọng những trải nghiệm nuôi dưỡng trọn vẹn Thân - Tâm - Trí. Lâm Đồng có đầy đủ tiềm năng để trở thành điểm đến hấp dẫn và bền vững trong lĩnh vực này. Từ góc độ phát triển, những lợi thế ấy cũng mở ra cơ hội xây dựng sản phẩm trải nghiệm đa dạng, kéo dài thời gian lưu trú và nâng cao giá trị du lịch địa phương”.

Dư địa lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả

Mặc dù sở hữu nhiều tiềm năng, nhưng du lịch tâm linh tại Lâm Đồng vẫn còn phát triển manh mún, thiếu quy hoạch bài bản. Các sản phẩm du lịch tâm linh còn đơn lẻ, chủ yếu phục vụ nhu cầu lễ bái ngắn ngày, chưa có sự kết nối chuỗi để kéo dài thời gian lưu trú và tăng chi tiêu của du khách.

Hiện nay, phần lớn hoạt động du lịch tâm linh tại Lâm Đồng chỉ dừng lại ở mức tham quan, chụp ảnh và lễ bái ngắn hạn. Du khách thường đến các ngôi chùa nổi tiếng như Thiền viện Trúc Lâm hay chùa Linh Phước theo kiểu “check-in”, sau đó rời đi mà không có các hoạt động hướng dẫn nào. Ngoài ra, công tác quảng bá hình ảnh, đầu tư hạ tầng, dịch vụ hỗ trợ du khách tại các điểm du lịch tâm linh vẫn còn hạn chế. Sự thiếu hụt đội ngũ hướng dẫn viên am hiểu văn hóa, tôn giáo cũng là rào cản lớn trong việc nâng cao chất lượng trải nghiệm cho du khách.

Cụ thể, các dịch vụ lưu trú, ăn uống, nghỉ dưỡng tĩnh tâm quanh các điểm tâm linh còn rất ít hoặc chưa đạt chuẩn, khiến du khách khó có trải nghiệm trọn vẹn. Mô hình homestay, resort gắn với không gian tâm linh - thiên nhiên chưa phát triển nhiều so với tiềm năng thực tế. Bên cạnh đó, một số cơ sở tôn giáo tại Lâm Đồng vẫn còn e dè hoặc hạn chế trong việc tham gia vào các hoạt động du lịch, do lo ngại thương mại hóa đức tin, mất đi sự thanh tịnh vốn có của chốn thiền môn. Điều này là chính đáng, tuy nhiên cũng phần nào làm cho hoạt động du lịch tâm linh tại đây thiếu yếu tố dẫn dắt, thiếu chiều sâu và không gắn bó mật thiết với cộng đồng tu hành.

Trong khi đó, tại nhiều nhiều quốc gia như Thái Lan, Nhật Bản, Ấn Độ… các tổ chức tôn giáo đã chủ động tham gia phát triển du lịch thiền định, trị liệu tinh thần, khóa tu dành cho người ngoại đạo, vừa giữ gìn bản sắc tôn giáo, vừa tạo ra nguồn lực để phát triển bền vững.

Vì thế, thiết nghĩ để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch tâm linh, Lâm Đồng cần một chiến lược dài hạn có tính bền vững cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng tôn giáo. Theo đó, trước hết ngành chức năng địa phương cần quy hoạch lại các tuyến điểm du lịch tâm linh theo hướng liên kết vùng, liên kết ngành, gắn du lịch tâm linh với du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, văn hóa và cộng đồng.

Bên cạnh đó, các sản phẩm du lịch của loại hình này cần phải được đa dạng hơn theo các xu hướng thiền định, tĩnh tâm, ẩn tu ngắn ngày… điều này sẽ làm tăng các giá trị trải nghiệm, không tạo ra sự khác biệt so với các điểm đến tâm linh khác trong nước. Song song đó, việc tôn trọng giá trị nguyên bản của các cơ sở tín ngưỡng, đảm bảo yếu tố tâm linh - tôn giáo không bị thương mại hóa quá mức là yêu cầu tiên quyết. Các hoạt động đầu tư, khai thác du lịch cần hài hòa giữa phát triển kinh tế và giữ gìn không gian văn hóa - tín ngưỡng.

Cuối cùng vấn đề đầu tư, nâng cấp về hạ tầng giao thông kết nối đến các điểm tham quan du lịch tâm linh cũng cần được quan tâm để tạo thuận lợi cho du khách trong quá trình di chuyển.

Với những giá trị sẵn có, Lâm Đồng hoàn toàn có thể trở thành điểm đến tâm linh nổi bật của khu vực nói riêng và cả nước nói chung nếu biết khai thác đúng hướng, có tầm nhìn và gìn giữ bản sắc. 

Thành Khiêm

Báo Văn hóa - baovanhoa.vn - Đăng ngày 19/9/2025