Sáng 18/12/2025, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội), đã diễn ra Lễ ra mắt Chuyên đề đặc biệt: Họa sĩ, Liệt sĩ Tô Ngọc Vân (1906 - 1954) - một trong những hoạt động tiêu biểu được tổ chức nhân kỷ niệm 100 năm Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925 - 2025).

Lễ cắt băng khai mạc trưng bày chuyên đề về Họa sĩ, Liệt sĩ Tô Ngọc Vân

Các đại biểu tham dự Lễ ra mắt chuyên đề
Đây là lần đầu tiên công chúng được tiếp cận một chuyên đề trưng bày riêng, chuyên sâu về danh họa Tô Ngọc Vân, một trong những gương mặt tiêu biểu nhất của mỹ thuật hiện đại và mỹ thuật cách mạng Việt Nam, đồng thời là Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Mỹ thuật Việt Nam.
Chuyên đề giới thiệu 26 tác phẩm tiêu biểu của họa sĩ Tô Ngọc Vân, được tuyển chọn từ bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, thuộc nhiều chất liệu như sơn dầu, sơn mài, lụa, màu nước, chì, mực… Các tác phẩm phản ánh rõ nét sự chuyển biến sâu sắc trong tư tưởng và phong cách nghệ thuật của họa sĩ trước và sau năm 1945, thể hiện hành trình sáng tạo từ “nghệ thuật vị nghệ thuật” đến “nghệ thuật vị nhân sinh”. Bên cạnh đó, chuyên đề còn giới thiệu một số kỷ vật quý giá của danh họa do gia đình lưu giữ.

Nghỉ chân bên đường (Sơn mài - 1953)
Phát biểu tại lễ ra mắt, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh cho biết: Việc đổi mới, chỉnh lý trưng bày là nhiệm vụ quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của công chúng. Trong những năm gần đây, Bảo tàng đã triển khai nhiều hoạt động chỉnh lý trưng bày, mang lại hiệu ứng tích cực và sự quan tâm rộng rãi của xã hội. Không gian trưng bày chuyên đề đặc biệt về họa sĩ Tô Ngọc Vân là ý tưởng mà Bảo tàng đã ấp ủ trong nhiều năm, nhằm tôn vinh những tác giả, tác phẩm tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam.

Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh phát biểu tại sự kiện
Hiện nay, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đang lưu giữ 45 tác phẩm của danh họa Tô Ngọc Vân, trong đó tác phẩm Hai thiếu nữ và em bé (1944) đã được công nhận là Bảo vật quốc gia. Việc lựa chọn và giới thiệu 26 tác phẩm trong chuyên đề lần này giúp công chúng có cái nhìn đầy đủ, hệ thống về hành trình nghệ thuật và đóng góp to lớn của họa sĩ - liệt sĩ Tô Ngọc Vân, người nghệ sĩ, chiến sĩ đã hiến dâng trọn vẹn cuộc đời cho nghệ thuật và Tổ quốc.

Quán bên đường (Giấy màu nước - 1951)
Danh họa Tô Ngọc Vân đã anh dũng hy sinh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 khi đang trực tiếp ra mặt trận ghi chép, ký họa. Những tác phẩm cuối cùng của ông không chỉ mang giá trị nghệ thuật đặc sắc mà còn là tư liệu lịch sử vô giá, ghi lại chân thực tinh thần Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến oanh liệt. Chuyên đề đặc biệt về họa sĩ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân là dịp ý nghĩa để công chúng và giới nghiên cứu nhìn lại một hành trình sáng tạo phi thường, từ người họa sĩ lãng mạn trở thành người chiến sĩ cầm bút, biểu tượng của người nghệ sĩ gắn bó sâu sắc với vận mệnh dân tộc.

Kỷ vật của Họa sỹ, Liệt sĩ Tô Ngọc Vân
Để thực hiện trưng bày này, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã nhận được sự phối hợp, hỗ trợ quý báu từ gia đình danh họa Tô Ngọc Vân cùng sự đồng hành của nhà tài trợ Millon Việt Nam. Trong thời gian tới, Bảo tàng sẽ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với gia đình các họa sĩ và các nhà sưu tập để giới thiệu tới công chúng những bộ sưu tập, tác phẩm quý, góp phần lan tỏa giá trị của nền mỹ thuật Việt Nam.
Trung tâm Thông tin du lịch