Như thường lệ cứ vào ngày 15/3 âm lịch hàng năm, tại Đình Lão Cầu nhân dân thôn Lão Cầu, làng Láo, Văn Phú, Nho Quan (Ninh Bình) sẽ tổ chức ngày mất của Thần Cao Sơn Đại Vương và Thần Hiển Công.

Tên cổ của Đình trước kia là Đền Láo, hay còn gọi là Đình Láo. Đến năm 1976, Đền được gọi là Đình Lão Cầu. Đình được xây dựng trên diện tích 1.286m2, quay mặt về  hướng Tây nam nhìn ra cánh đồng lúa mênh mông. Đình được kiến trúc theo kiểu tứ mái có chiều dài là 8,9m, chiều rộng là 7,6m, chiều cao là 6,4m.

Phía trong Đình có 4 hàng cột chạy dọc, 3 hàng cột chạy ngang. Đình có 1 gian, 2 trái và 2 dĩ, Các cột được đổ bằng bê tông giả gỗ mỗi cột cao 5,4m, rộng 0,5m2. Các cấu kiện, kèo, chồng giường được làm đơn giản không chạm khắc. Bên trong Đình có 3 gian thờ chính. Phía trên gian chính trang trí “lưỡng long chầu nguyệt”, phía dưới gian chính thờ Ngài Cao Sơn Đại Vương và Ngài Hiển Công.

Ngoài thờ hai Ngài này ra, Đình còn thờ Công Chúa Liễu Hạnh và Thành Hoàng Làng. Và khi nói đến ngài Cao Sơn thì không thể không nói đến ngài Hiển Công vì từ thưở nhỏ Cao Sơn và Hiển Công là hai anh em kết nghĩa. Cả hai đều khôi ngô tuấn tú, học 1 biết 10, có sức khỏe phi thường, đều có công giúp Vua Hùng Vương thứ 18 khôi phục lại nước Văn Lang.

Chính vì thế, khi 2 ông mất không chỉ người dân Làng Láo lập đền thờ mà ở trong Nghệ An, ra đến Đồng bằng Bắc bộ như Hà Nội, Hưng Yên và các tỉnh miền núi phía Bắc: Yên Bái, Lào Cai…đều có đền thờ để tỏ lòng ghi nhớ công ơn hai Ngài Cao Sơn và Hiển Công.

Đình Lão Cầu là một ngôi đình cổ, trước đây người dân thường gọi là Đền Láo hay Đình Láo cũng vậy. Từ năm 1943 – 1945, Đình còn là nơi ẩn náu của các đồng chí lãnh đạo về xây dựng phong trào cách mạng.

Năm 1945 - 1947 cũng tại Đình này, Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Bình đã mở phiên Tòa xét xử bọn tay sai bán nước cho Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ, Đến năm 1953, Đình Lão Cầu lại một lần nữa là nơi tập kết lực lượng, trang thiết bị, vũ khí, hậu cần…chuẩn bị cho Chiến dịch mặt trận Tây Nam Ninh Bình.

Ngày nay, Đình Lão Cầu là di tích Lịch sử gắn liền với việc phát huy giá trị văn hóa của dân tộc, chúng ta phải có trách nhiệm gìn giữ bảo tồn văn hóa đó. Đặc biệt, tình cảm của nhân dân dành cho những người đã có công với nước qua những câu ca hò vè được lưu truyền đến tận hôm nay: 

“ Chợ Láo một tháng chín phiên.

   Cái ô em đội là tiền em mua

   Tiền em bán thóc ngày xưa

   Chộm thày, giấu mẹ em mua cho chàng”

Và: “ Nhất đỉa chùa đùn

        Nhất hùm xụ chọc

        Nhất quạ làng Dơ

        Nhất cờ làng Láo”

Hiện nay, không chỉ người dân và các phật tử ở địa phương mà còn có đông đảo du khách xa gần về với Đình Lão Cầu để tham quan du lịch và hành lễ. Hầu hết, mọi người đến với Đình là để tỏ lòng ghi nhớ công ơn của 2 ông có công giúp Vua khôi phục lại Đất nước. Đồng thời, cũng là để cầu cho mưa thuận gió hòa, âm phù dương trợ, giúp cho nhân dân làm ăn có cuộc sống ấm no hạnh phúc.

Hoàng Thị Thanh Hải/ KD&PL