Do địa hình núi cao, độ che phủ của rừng lớn tạo cho vùng Ba Vì có khí hậu rất mát mẻ, nhất là vào khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 10. Ba Vì là một quần thể núi gồm 6 đỉnh, cao nhất là đỉnh Vua cao 1.296m, đỉnh Tản Viên cao 1.227m, đỉnh Ngọc Hoa cao 1.131m… Đỉnh Vua là nơi xây dựng đền thờ Bác Hồ. Đối diện đỉnh Vua lại là một mái núi “thắt cổ bồng” được lập đền Thượng, tương truyền là nơi hóa thân của Đức Thánh Tản – Sơn Tinh được dân gian tôn thờ là anh hùng chống lũ lụt, ngoại xâm, vị thần liên minh các bộ tộc Việt -Mường. 

Theo lối mòn từ cổng đi vào dẫn lối du khách vào trong rừng thông vi vút, rừng tùng rộng lớn. Vẻ bao la của đại ngàn như đưa du khách lạc tới một miền đất kỳ diệu. Sau khi trải qua một chặng đường khá dốc và gấp khúc, du khách sẽ tới được khu Trung tâm cốt 400m. Tại đây, du khách sẽ được tận hưởng bầu không khí mát lạnh của vùng núi Ba Vì và tìm dấu vết còn lại của khu nghỉ mát có từ năm 1940 do người Pháp xây dựng. Bạn có thể dạo quanh công viên, chụp ảnh lưu niệm hoặc nghỉ trong các nhà hàng, nhà nghỉ được xây theo kiểu nhà sàn, uống các món giải khát hay sữa được chế biến từ sữa bò nuôi. Dưới chân núi có bể bơi, sân ten- nít, khu ẩm thực và một khu vườn tập trung rất nhiều loài khỉ.

Đến với khu nuôi bảo tồn động vật và thăm khu vườn dược liệu, du khách được chiêm ngưỡng những loại cây quý hiếm. Những khu vườn chim, thuốc, xương rồng, cây mẫu để góp phần bảo tồn nguồn gen của 117 loài tre trúc, 70 loài cau dừa, 1.200 loài xương rồng và rất nhiều cây chỉ có ở nơi đây, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, học tập của các nhà khoa học, sinh viên, học sinh.

Tham quan Vườn Quốc gia Ba Vì, du khách có thể thám hiểm cả những thác nhỏ khuất sâu trong núi, lên Cổng trời hay dừng lại ở độ cao 800m để ngắm vườn lan; lách cây rừng tìm nét hoang sơ của những phế tích ghi dấu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp như: Nhà thờ cổ, Cô nhi viện, nhà nghỉ của quan chức cấp cao Pháp, nhà tù chính trị; đặc biệt là khu di tích lịch sử tại cốt 600m đánh dấu trận đánh táo bạo của trung đoàn Ba Vì ngày 31/12/1951.

Càng lên cao, đường càng dốc hơn, mây mù có lúc đặc quánh. Đến độ cao 1.200m, du khách thấy nhẹ nhõm vì đó là đỉnh núi Ba Vì. Phong cảnh ngoạn mục, sương mù bảng lảng tưởng như đang ở chốn bồng lai tiên cảnh. Sau khi thưởng thức không khí mát mẻ trong lành, du khách leo tiếp 779 bậc đá phía tây lên viếng đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và leo 225 bậc đá phía đông lên đền Thượng, nơi thờ Thánh Tản Viên. Nếu còn sức du khách có thể leo thêm mấy chục bậc đá nữa để lên đến tận đỉnh Vọng Cảnh bốn bề mây mù dày đặc bao phủ.

Đứng ở trên đỉnh núi, bạn có thể thả hồn ngắm mây trời, núi rừng, thung lũng, sông, hồ hiện ra phía dưới xen kẽ trong những dải mây bạc, khiến tâm hồn ngất ngây. Đặc biệt vào những ngày trời quang mây, nắng đẹp khi mặt trời chênh chếch hướng Tây, từ trên đỉnh núi có thể nhìn thấy rõ toàn cảnh thủ đô, nổi bật những khối nhà chung cư hiện đại đến hàng loạt cao ốc ở trung tâm.

Đêm xuống, rừng quốc gia Ba Vì như chuyển mùa rõ rệt, màu đen bao phủ, tiếng chim hót thưa dần, tiếng côn trùng kêu, tiếng vượn hú ngày một rõ… tạo nên những âm thanh mang âm hưởng của núi rừng đại ngàn. Du khách có thể cắm trại ngủ đêm trong rừng hay trong các nhà nghỉ ngoài cửa rừng trên lưng chừng núi. Thật thú vị biết bao khi được hưởng cái thú nghỉ lại một đêm ở nhà khách đầy trời sao nơi đây và thưởng thức những món ăn đặc sản của rừng! 

Nếu quyết định nghỉ lại một hai ngày ở các nhà nghỉ ngoài cửa rừng sẽ là một dịp đáng nhớ đối với bạn. Tại đây, bạn có thể bơi ở bể, buổi sáng chạy theo đường vòng xây quanh các mỏm núi để ngắm sương sa xuống hồ trong thung lũng. Nếu muốn cảm giác lãng mạn, bạn có thể lang thang hàng giờ trong rừng thông để trút bỏ bớt những suy nghĩ âu lo, căng thẳng trong cuộc mưu sinh hằng ngày.

Chia tay với rừng, bạn cũng đừng quên thưởng thức những đặc sản như: cơm lam, rượu sữa ong chúa, bánh chè lam, bánh sữa Ba Vì, nước trà đắng… hoặc mua chai phấn hoa, mật ong, măng, chuối rừng về làm quà, sẽ là những kỷ niệm khó quên cho kỳ nghỉ.