Bên trong chùa Hưng Ký

Chùa Hưng Ký vẫn giữ chặt cái niêm luật của nhà Phật vốn có của các ngôi chùa cổ ra đời trước đó. Từ ngoài vào là tam quan 3 tầng, tầng thứ hai treo một quả chuông lớn, tầng dưới cùng có 3 cửa có tên lần lượt là Giả Quan, Trung Quan và Không Quan. Đi qua sân lớn lát gạch là tới Tam bảo có dạng chữ đinh với ba gian Tiền Đường, Thiên Hượng và Thượng Điện. Đặc biệt, Thượng Điện của chùa là nơi thờ Phật khác hẳn với các ngôi chùa khác. Nơi đây thờ bộ ba Phật A Di Đà ở giữa, hai bên là đức Quan Âm và Đại Thế Chí Bồ Tát (A Di Đà tam tôn), đây là những đức Phật thường ra tay cứu vớt chúng sinh thoát khỏi vòng luân hồi để trở về cõi Tây Phương cực lạc. Điều này cũng lý giải cho việc cửa chùa mở về hướng Tây. Ngoài ra, còn có tám bức tranh và nhiều pho tượng nhỏ khác nói về các cảnh đời của Phật. 

Mặc dù không có lịch sử lâu đời như nhiều ngôi chùa khác nhưng nơi đây lại có sức thu hút đặc biệt bởi nghệ thuật kiến trúc rất phong phú và đa dạng. Bộ vì kèo trong chùa được làm bằng ganitô giả đá kết hợp với các mảnh sứ ốp tường có nhiều màu sắc đã tạo nên một bức tranh màu sống động và làm tôn thêm vẻ uy nghiêm vốn có. Mái chùa được làm từ ngói ống cùng với các tượng sứ nhiều màu ghép lại trên các diềm mái nói về các sự tích nhà Phật, sự vất vả tìm về chốn Tổ linh thiêng của các tín đồ và đồng thời còn nói lên những tâm tư, tình cảm của các nghệ nhân gửi gắm lòng tin về nơi đất Phật. Điều này tạo ra sự hòa quyện giữa cái ảo với cái thật và sự thiêng liêng.

Chùa Hưng Ký cùng với quần thể kiến trúc tôn giáo nơi đây là cả trang sử mỹ thuật ghi bằng hình tượng cộng với phong cách kiến trúc nghệ thuật chứa đựng tính cách dân tộc giữa cảnh đời nô lệ thời Pháp thuộc. Việc kết hợp nhuần nhuyễn giữa các vật liệu xây dựng hiện đại với phong cách kiến trúc cổ truyền của dân tộc đã tạo ra một ngôi chùa tuy ra đời muộn nhưng lại có một không hai trong lịch sử kiến trúc Phật giáo Việt Nam.

Giá trị chủ yếu của di tích chùa Hưng Ký là kiến trúc và nghệ thuật trang trí trên kiến trúc. Đặc biệt là sử dụng gốm nung có men nhiều màu sắc kỹ thuật cao để thể hiện các chi tiết từ kết cấu đến trang trí; từ nóc mái đến tường trụ, từ tam quan chùa và các công trình khác. Đó thực sự là một công trình kiến trúc mỹ thuật đặc sắc. Bên cạnh đó, chùa Hưng Ký còn bảo tồn hầu như nguyên vẹn những bức tranh ghép bằng sứ có giá trị nghệ thuật khiến cho các thế hệ ngày nay phải thán phục trước cái tinh tế của những nghệ nhân vô danh xưa mà chỉ Hưng Ký mới có được. 

Nguồn: Cổng giao tiếp Điện tử Hà Nội

Ths Nguyễn Thy Ngà