Toạ lạc ở độ cao 1227m trên đỉnh Tản Viên của dãy núi Ba Vì, Đền Thượng thờ thánh Tản Viên (Sơn Tinh) thuộc địa phận Vườn Quốc gia Ba Vì, xã Ba Vì, huyện Ba Vì, Hà Nội. Để đến được đền Thượng, du khách phải vượt 500 bậc đá chót vót để tới cửa đền chính với khung cảnh đẹp ngoạn mục.
Cách Hà Nội 65 km về phía tây, đỉnh non Tản thuộc dãy núi Ba Vì là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá.
Hành
trình từ chân núi lên đến đền Thượng phải trải qua 12 km đường rừng
núi. Vượt qua những con đường núi vòng vèo uốn lượn, đến chân đền và bắt
đầu trải nghiệm leo núi.
Đến
với núi Tản Viên, du khách không chỉ được trở về với huyền tích xa xưa,
mà còn đắm chìm trong khung cảnh kỳ bí và thơ mộng của ngọn núi linh xứ
Đoài.
Từ cổng đền, chỉ có một con đường bộ duy nhất men theo triền núi với bậc thang nhỏ, rất dốc và hẹp, phải dừng chân nghỉ ở nhiều chặng bạn mới mới có thể lên đến nơi.
Lối đi cheo leo với cây xanh cùng mây mù bao phủ
Thiên nhiên hiện ra trước mắt bạn
Ngôi đền nhỏ được xây theo hình chữ Nhất. Đền chỉ có một mái lộ thiên lợp ngói nghiêng bên của hang. Mái sau Đền nằm ngầm dưới lòng tảng đá nên ngôi đền có thế vững chãi, trang nghiêm khá độc đáo.
Hậu cung chính là vách đá Thắt Cổ Bồng linh thiêng có từ ngàn đời xưa. Ngôi đền tuy không rộng, nhưng huyền bí, có độ sâu thẳm về tâm linh.
Chính giữa ngôi Tam Bảo là tượng Đức Thánh Tản ngự trong long ngai sơn son thiếp vàng. Bên tả là thờ Đức Thánh Trần (Hưng Đạo Vương) và bên hữu là ban thờ Tam toà Thánh Mẫu (bà mẫu Thượng ngàn).
Qua sân đền chính, leo thêm vài chục bậc đá nữa du khách sẽ tới điểm cao nhất của Đền Thượng.
Nơi đây có lầu tám góc, trong lầu có đặt tượng Địa mẫu, cạnh đó là bệ thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên, Quỳnh Hoa và Quế Hoa Công chúa...
Từ đây du khách có thể phóng tầm mắt ra xa thưởng ngoạn phong cảnh của thiên nhiên trong bầu không khí cực kỳ thanh khiết của núi rừng.
Kết thúc hành trình thăm quan Đền Thượng, du khách còn có thể thăm quan Đền thờ Bác Hồ trên đỉnh Vua nơi cao nhất của dãy núi Ba Vì kề bên với độ cao 1.296m.
Để đến được Đền thờ Bác Hồ, du khách tiếp tục phải leo 1.320 bậc thang đá bên vách núi.
Tới đây du khách như lạc vào cõi thiêng bởi rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ vút lên, mốc và rêu xanh bám phủ thân cây, dây leo chằng chịt.
Cảnh quan trên đường đi hoang sơ với hoa rừng và những loài nấm lạ
Những ngày xuân với hoa đỗ quyên nở rộ
Những nhành đỗ quyên mọc tít trên cao
Đến với Đền Thờ Bác Hồ, ngôi đền thiêng nằm ở độ cao 1.296 mét, là đỉnh cao nhất dãy núi Ba Vì. Ngôi đền mang phong cách kiến trúc truyền thống có 8 mái đao uốn cong ở bốn phía, dựng trên những chiếc cột tròn trên chân đá tảng…
Chính điện là một không gian mở với bệ thờ đá có bức tượng Bác Hồ đúc bằng đồng trong tư thế ngồi, phía trên là bức hoành phi ghi dòng chữ nổi tiếng: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”.
Cạnh Đền thờ Bác Hồ còn có Tháp Báo Thiên 13 tầng cao 26,9m mới được xây dựng năm 2011 mang kiến trúc độc đáo để du khách thăm quan.
Hằng năm mỗi dịp Xuân về, khu di tích Đền Thượng và Đền thờ Bác Hồ là điểm đến tâm linh và trải nghiệm thiên nhiên được rất nhiều du khách thập phương tìm về.