Đình Quang Húc là ngôi đình cổ có kiến trúc đẹp, chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử quý báu.  Những tư liệu ghi chép về đình làng và trên hàng cột trụ đá dựng năm Chính Hoà thứ 13 (năm 1692) đặt tại gian giữa đình làng, thì đình Quang Húc có niên đại thế kỷ 17.

Đình Quang Húc thờ thành hoàng là Tản Viên Sơn Thánh, đệ nhất phúc thần thời vua Hùng Duệ Vương. Theo các cổ tích và thần phả, thần có tên là Nguyễn Tuấn, là người văn võ song toàn, hiếu thuận. Chàng được Thái bạch Thần tinh ban cho linh trượng để chữa bệnh, cứu dân. Chàng cũng được vua Hùng Duệ Vương gả công chúa Mỵ Nương và trở thành trọng thần của Triều đình.

Tản Viên Sơn Thánh cùng hai em họ là Cao Sơn Đại vương, Quý Minh Đại vương đã có nhiều công lao đánh giặc ngoại xâm phương Bắc, giúp đỡ nhân dân đẩy lùi thiên tai, bệnh tật.

Tản Viên Sơn Thánh có vị trí quan trọng trong tín ngưỡng thờ phụng Hùng Vương, ngài được thờ phụng trong hầu hết các đền, đình thờ khắp vùng xứ Đoài.

Đình Quang Húc nhìn hướng đông bắc, trong khu vực có nhiều cây cối cổ thụ bao quanh.

Đình Quang Húc gồm Nghi môn, Sân đình và tòa Đại đình. Nghi môn kiểu trụ biểu, cổng chính là hai trụ biểu lớn, tiếp theo là tường thấp gắn rồng chầu, phía trước Nghi môn là bức bình phong đá mới dựng. Qua Nghi môn là sân đình, tiếp theo là tòa Đại đình.

Đại đình được xây trên nền cao, bó vỉa bằng đá xanh, từ sân lên sàn đình có 3 bậc thềm đá xanh, trên bậc thêm gian chính điện đặt hai con nghê cổ thời Hậu Lê.

Đại đình hình chữ “nhất”, nhìn hướng tây bắc, được dựng kiểu thông phong với quy mô bề thế. Đại đình có 3 gian 2 dĩ, kiểu 4 lá mái chảy uốn đầu đao, lợp ngói ta, 4 bộ vì chính kiểu “thượng chồng rường, giá chiêng, hạ kẻ, bẩy hiên” với 6 hàng cột gỗ lim đường kính lớn. Đặc biệt, 4 góc mái đình được chế tác rất công phu, uốn đầu đao cong vút, kẻ bẩy góc mái chạm đầu rồng rất đẹp. Đầu bờ nóc, bờ dải đắp đắp nghê chầu, đầu đao gắn hoa lá cách điệu, nghê, đầu rông quay đầu về nóc mái.

Gian chính điện, phiá trước lắp bộ cửa bức bàn, phần sau gian là ban thờ Công đồng và khám thờ, được đặt trên gác lửng giữa hai cột cái và cột quân. Trong khám thờ đặt ngai thờ, bài vị của thần chủ. Xung quanh khám thờ, trên các con rường bức cổn vì nách chạm khắc rồng với đao mác lửa, mặt tiền khám thờ phía trên là một bức cửa võng, được chia thành các ô, chạm khắc tứ linh, Lưỡng long Chầu nhật với vân mây cách điệu, bức y môn chạm đôi rồng chầu Thái cực Lạc đồ, xà khám thờ chạm Lưỡng long chầu nhật.  

Đình Quang Húc được trang trí bằng các mảng chạm khắc trên hầu hết các cấu kiện của bộ vì kèo. Các bức chạm được thực hiện theo các chủ đề tứ linh, tứ quý, tiên nữ, ngựa, voi, cảnh sinh hoạt đời thường.

Giữa hai xà dọc của đình phía sau đặt các tấm ván bưng, trở thành các bức phù điêu được chạm khắc tuyệt đẹp theo chủ đề tứ linh hoặc sinh hoạt đời thường. Một trong những bức chạm khắc nổi tiếng là bức chạm Đám rước.

Các đầu dư câu đầu được chạm lộng thành đầu rồng tinh xảo và rất sống động. Kẻ hiên được chạm khác theo chủ đề hoa lá cách điệu. Đặc biệt nhất là phần tạc đầu rồng trên kẻ góc mái. Đầu rồng được điêu khắc với đầy đủ râu bờm uốn lượn oai linh, sống động.

Những tác phẩm chạm khắc trong đình Quang Húc thể hiện tài năng và sức sáng tạo đặt biệt của các nghệ nhân dân gian, các bức chạm được thực hiện với kỹ thuật chạm lộng, bong kênh rất phức tạp, đường chạm sắc nét, mềm mại và phóng khoáng tự nhiên, mang đậm dấu ấn của nghệ thuật điêu khắc dân gian Việt Nam thế kỷ 17 - 19.

Đình Quang Húc còn lưu giữ được các cổ vật có giá trị lịch sử, văn hóa như: 7 đạo sắc phong thời nhà Nguyễn, bộ kiếm thờ, đôi hạc thờ thế kỷ 18, 2 bộ kiệu rồng, 2 bia đá, 1 cột trụ đá xám, long ngai, bài vị, hương án, câu đối niên đại thế kỷ 19.

Đình Quang Húc được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1990.

Nguồn: Người Hà Nội