Kết cấu bộ khung chịu lực toà Đại đình

 Trang trí bảy hiên toà Đại đình

 Trang trí đầu kẻ góc toà Đại đình

Thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1946 - 1954), đình thôn Trung là nơi cất giữ vũ khí, nơi bảo vệ bộ đội, cán bộ hoạt động cách mạng. Trong giai đoạn này nhiều cơ quan đã sơ tán về đây như: huyện ủy huyện Văn Lâm, Gia Lâm, Thuận Thành... Thực hiện chủ trương tiêu thổ kháng chiến, toàn bộ các công trình của đình bị dỡ bỏ chỉ còn lại tòa Đại đình và Hậu cung của ngôi đình lớn. Từ đó đến nay đình đã trải qua nhiều lần tu sửa vào các năm 2005, 2006, 2007 và 2017.

 Bài trí gian giữa toà Đại đình

Đình thôn Trung hiện nay có tổng diện tích 1292m2, bên phải là chùa làng tạo thành một cụm di tích cổ kính thâm nghiêm. Đình thôn Trung có kết cấu kiểu chữ Đinh gồm: Đại đình 3 gian 2 chái và Hậu cung 3 gian, quay mặt hướng Nam. Đại đình kiến trúc kiểu “4 mái đao cong”, trên các đầu dư, bẩy còn giữ được một số mảng chạm khắc mang phong cách nghệ thuật thời Lê, đó là hình đoàn người đua thuyền trên sóng nước, hình ảnh rồng cuốn, rồng mây lửa.

 Bài trí đồ thờ tự trong toà Hậu cung

Đình thôn Trung là nơi nhân dân tôn thờ Lý Nam Đế và phối thờ “Nhàn Uyển, phong từ chinh phục Quý Minh công chúa”. Lý Nam Đế - quê ở Long Hưng (tỉnh Thái Bình), là người văn võ song toàn. Ông có ra làm quan với nhà Lương ít lâu, lĩnh chức giám quân (trông coi việc quân) ở Châu Đức (Hà Tĩnh).

Vì yêu nước, thương dân, bất bình với bè lũ đô hộ nên ông đã bỏ quan về quê. Trong nhiều năm, ông đặt quan hệ với hào kiệt các Châu, chiêu tập hiền tài, tụ họp nghĩa binh, cùng họ bàn mưu tính kế, chuẩn bị khởi nghĩa chống lại nhà Lương.

Mùa xuân năm 542, đại khởi nghĩa toàn dân do ông lãnh đạo nổ ra, quân dân ta nổi dậy ở khắp nơi đã quét sạch bè lũ đô hộ nhà Lương. Năm 554, Lý Nam Đế tuyên bố dựng nước, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân, lên ngôi hoàng đế tự xưng là Nam Đế (vua nước Nam). Sau này ông được các triều đại phong sắc là Đại Đô, thành hoàng đại vương Lý Nam Đế, Đế vũ linh ứng đại vương tôn thượng thượng đẳng phúc thần.

 Bản thần tích, niên hiệu Khải Định 3 (1918)

Trải thăng trầm lịch sử đến nay đình thôn Trung còn bảo lưu được nhiều tài liệu, hiện vật có giá trị như: 01 bản Thần tích (bản sao) niên đại Khải Định 3 (1918); Bia “Sáng lập hậu thần thạch bi” khắc năm Vĩnh Thọ 3 (1660); Bia “Ký kỵ bi ký” khắc năm Duy Tân 6 (1912); 01 hương án thời Nguyễn. Đây là các hiện vật tiêu biểu và là nguồn sử liệu quan trọng để xác định vị trí, vai trò của di tích, góp phần nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của địa phương nói riêng và làm giàu thêm kho tàng lịch sử văn hóa nước nhà.

 Bia “Sáng lập hậu thần thạch bi” khắc năm Vĩnh Thọ 3 (1660)

Đình thôn Trung từ xưa đến nay luôn là trung tâm văn hóa, tín ngưỡng cộng đồng cư dân địa phương, nơi duy trì nhiều tập tục văn hoá truyền thống, được thể hiện qua các ngày tiết lệ trong năm, đặc biệt là lễ hội truyền thống vào ngày 09 tháng 2 (Âm lịch). Đây là sự kiện để nhân dân địa phương tưởng nhớ, tỏ lòng tri ân công đức của các Ngài, đồng thời thu hút đông đảo nhân dân địa phương hướng về cội nguồn, thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” tốt đẹp của dân tộc ta.

 Với những giá trị tiêu biểu trên, đình Thôn Trung, xã Cảnh Hưng, huyện Tiên Du đã được Nhà nước xếp hạng di tích Lịch sử - Văn hoá Quốc gia, Quyết định số 51/2001/QĐ-BVHTT, ngày 27/12/2001

HUYỆN ĐOÀN TIÊN DU - BAN QUẢN LÝ DI TÍCH TỈNH