Thánh Bạch Hạc Tam Giang, theo những di tích cùng thờ thánh còn có các tên Thổ Lệnh Đào Trường, Trưởng Lệnh thống lĩnh Thủy quân thời Hùng Duệ Vương hay Trung thành Phổ Tế Đại vương. Đức ngài là con thứ Ba trong 5 anh em Vua Cha Bát Hải tức Quan Đệ Tam ... dòng sông nước Thủy Tinh.

Đình cũng đồng thời thờ Tản Viên Sơn Thánh tên húy là Nguyễn Tuấn, vị thánh đứng đầu các vị thần tiên Tứ Bất tử còn gọi là Sơn Tinh. Đặc biệt gần đó là bên Miếu Võng Ngoại có sự tích rõ hơn về năm anh em Thánh Bạch Hạc Tam Giang. Cụm di tích bị đốt cháy năm 1948, dù nay đã dựng lại khá bề thế và vì thế mới là di tích thành phố. Năm 1946 trước khi đình bị phá Bác Tôn Đức Thắng đã về đây họp mặt và đây còn là di tích chống Pháp.

Đình Võng Ngoại được dựng từ thời Lê Trung hưng, bên trong thờ bài vị của Sơn Thánh Tản Viên và Đức Thánh Bạch Hạc Tam Giang là thành hoàng làng. Ngôi đình đến nay đã trải qua nhiều lần sửa chữa, tôn tạo.

Khoảng giữa hồ Võng Ngoại có một toà thuỷ đình khá lớn và chiếc cầu nho nhỏ cong cong nối vào bờ, cạnh đầu cầu là tấm bia đề “Đình Võng Ngoại di tích lịch sử - văn hoá 2004”. Bốn cây quéo cổ thụ vài trăm năm tuổi che mát cổng đình, gần phía gốc cây rìa bên trái có bia đá ghi nhận là “Cây di sản Việt Nam”.

Phía bên tay phải cổng đình, hơi lui vào trong và cách đường trục khoảng hai chục bước là cổng của ngôi chùa làng có quy mô nhỏ, cũng được đại trùng tu vào đầu thế kỷ XXI cùng với ngôi đình và ngôi miếu ở phía bắc hồ.

Cổng đình Võng Ngoại làm theo kiểu nghi môn với bốn trụ biểu, đỉnh trụ có gắn hình linh thú, thân trụ có đắp câu đối chữ Hán. Đình nhìn chênh chếch về phía tây bắc ra hồ nước. Phía bên tay phải cổng còn có một nhà bia di tích cách mạng - kháng chiến được dựng năm 2014. Sau cổng là sân đình; hai dãy nhà tả, hữu vu đứng đối diện qua sân được xây hai tầng với mái gác chồng diêm nhô lên phi đối xứng như ở ngôi đình Tây Đằng cách nơi này không xa.

Toà đại bái rộng 5 gian 2 chái với cửa bức bàn. Trên bờ nóc có đắp các hình linh thú, ở giữa là “lưỡng long triều nguyệt”, 4 góc mái đao uốn cong gắn đầu rồng. Bộ vì dựa trên 4 hàng cột gỗ lim. Toà hậu cung hai gian kết nối với gian giữa toà đại bái tạo thành hình “chữ Đinh”.

Trong đình được bài trí trang nghiêm với các bộ hương án, cửa võng sơn son thiếp vàng và nhiều hoành phi, câu đối. Hiện nay không còn lưu giữ được nhiều cổ vật, ngoài một số đồ tế khí và 02 cỗ kiệu bát cống chạm rồng.

Đình còn hàng cây quéo cổ thụ được công nhận là cây di sản. Trước đình là cả dải ao dài nước xanh trong.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lễ hội đình làng được tổ chức trong 3 ngày liền từ mồng 10 đến 12 tháng Ba âm lịch hàng năm. Trong dịp này có các cuộc tế lễ trong đình và đám rước kiệu Thánh đi vòng quanh làng. Ngoài ra, nhân dân cùng khách thập phương còn tham gia hội diễn văn nghệ và các trò chơi dân gian truyền thống.

Năm 2004, chùa và đình Võng Ngoại đã được UBND tỉnh Hà Tây công nhận là Di tích lịch sử - văn hoá.