Nằm giữa xóm làng bình yên, đơn sơ tại Nam Định, bảo tàng Đồng Quê đang trở thành điểm du lịch sinh thái hấp dẫn thu hút nhiều khách tham quan vào dịp cuối tuần.

Khuôn viên trong bảo tàng được dựng lên khá gần gũi, đơn sơ gắn liền với cuộc sống của người nông dân Việt Nam từ: cánh đồng lúa, mái nhà lợp rơm, chày dã gạo hay những bộ bàn ghế trường kỷ cổ xưa...Tất cả đều lưu giữ và tái hiện chân phương nhất nhằm mang đến cho người xem hiểu rõ hơn về nét đẹp văn hóa đặc trưng của miền thôn quê Bắc Bộ.  

 

 

Bảo tàng đồng quê Nam Định  

Quá trình thành lập bảo tàng Đồng Quê ở Giao Thủy Địa chỉ: Thôn Bỉnh Di, xã Giao Thủy, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định. Chủ nhân của bảo tàng Đồng Quê Giao Thủy chính là Cô giáo Ngô Thị Khiếu đã nghỉ hưu và chồng là Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân Hoàng Kiền.

Câu chuyện bắt đầu từ một lần cô giáo Khiếu chứng kiến mấy cô đồng nát mua được những mâm đồng, nồi đồng và đập nát chúng. Vì tiếc những hiện vật cổ xưa từng gắn liền với đời sống của người nông dân thời xưa và cũng là phần ký ức đẹp đẽ từ thời ông bà ta để lại.

Cô Khiếu đã dốc hết túi tiền dành dụm của mình để mua những món đồ vật đó mang về. Từ đó, tình yêu đam mê và sưu tầm những món cổ vật của nông thôn đã lớn dần trong cô. Năm 2010, vợ chồng cô được mời về tham dự lễ khánh thành trường mầm non tại Giao Thủy.

Thấy cơ sở trường ở đây còn khó khăn, thiếu thốn, vợ chồng cô đã nảy sinh ra ý tưởng mở một thư viện nhỏ để làm nơi vui chơi cho các bạn nhỏ. Và cũng từ đó, cô Khiếu đã nghĩ ngay sẽ trưng bày những món hiện vật đồng quê mà cô đã sưu tầm từ trước đó.

Khi trình lên ý tưởng với lãnh đạo xã cũng như chính quyền địa phương, vợ chồng cô Khiếu không ngờ lại được chính quyền ủng hộ nhiệt tình đến như vậy. Chính quyền xã đã cho vợ chồng cô thuê 6.000m2 đất với giá cực ưu đãi trong 30 năm để hoàn thiện và xây dựng bảo tàng.

Năm 2011 công trình đã được khởi công, 2012 thì công trình đi vào hoạt động; 2015 thì toàn bộ bảo tàng được hoàn thiện xong tất cả những hạng mục. Trong quá trình xây dựng bảo tàng đồng quê, cô giáo Khiếu đã cất công tìm hiểu, thu thập những tài liệu liên quan về lịch sử dân tọc cũng như tham khảo trước ý kiến của những người làm lịch sử ở địa phương...Và hơn cả, bảo tàng lại nhận được sự hỗ trợ đông đảo của nhiều Mạnh Thường Quân vì ý nghĩa nhân văn của nó.

Lúc đầu thì khá nhiều người e ngại, dè dặt vì sự nghi ngờ. Nhưng khi nhìn thấy bảo tàng hoạt động thì ai ai cũng đồng ý chung tay, góp nhặt tặng một vài món đồ để trưng bày trong bảo tàng. Giờ đây, bảo tàng Đồng Quê được trưng bày nhiều hiện vật đa dạng, phong phú để giúp du khách tìm về được ký ức xưa một thời của vùng thôn quê Bắc Bộ.  

Tham quan bảo tàng đồng quê có gì thú vị? Nằm trên diện tích đất rộng đến 6.000m2, bảo tàng Đồng Quê Nam Định được trưng bày với 3 nội dung chính: khu trưng bày ngoài trời; khu trưng bày trong nhà; khu văn hóa ẩm thực đồng quê.  

Khu trưng bày ngoài trời Khu nhà 1 là khu tái hiện lại những mô hình nhà ở bình dị, gần gũi gắn liền với đời sống nông thôn vùng quê Bắc Bộ . Những mẫu nhà tranh vách đất được lợp bằng rơm rạ của bần cố nông.

 

 

Tường trình đất là những năm 30, 50 của thế kỷ trước. Đồng thời cũng là nơi trưng bày những dụng cụ lao động như: bừa, cuốc, cày, cối xay, bếp tro, cối giã gạo, thuổng...

Nhà thứ 2 chính là nhà trung nông với bờ tường xây luồn gianh lợp cói. Đây là khu nhà dệt chiếu và tái hiện lại cảnh sinh hoạt của nông dân thuộc tầng lớp trung nông.  

 

 Nhà trung nông  

Tiếp sang căn nhà thứ 3 chính là nhà địa chủ với nhà ngói, gỗ lim được trưng bày những món đồ, vật dụng sinh hoạt của gia đình địa chủ: cối đá lăn thóc, xay thóc ngày xưa, chum đựng rượu, đựng nước.

 

 Khu nhà địa chủ  

Ngôi nhà cuối cùng chính là nhà gác tường có từ những năm 60 được trồng nhiều cây như: cây sung, cây cau...   Khu nhà bần nông  Không gian khu trưng bày bên ngoài bảo tàng được phủ sắc xanh mát lịm của nhiều cây cối như: cây sắn thuyền, cây chay, cây vối, dành dành...Đây đều là những loại cây mang đậm phong thái của làng quê Việt Nam. Thêm những giàn bầu, hàng rau, cây hồ lô...chính là nét chấm phá thú vị để tái hiện nếp sống sinh hoạt, bình dị, gần gũi của người dân thôn quê lúc bấy giờ.

Ngoài ra, bảo tàng Đồng Quê còn thiết kế thêm những hồ cá, vó kéo cá, mảnh ruộng lúa...tạo một bức tranh dân dã, đời thường.  

Khu trưng bày trong nhà Với khu trưng bày trong nhà được xây dựng tòa nhà 4 tầng cao ráo và nằm chính giữa trung tâm bảo tàng. Tại khu vực tầng 1: được trưng bày những hiện vật không liên quan nhiều đến đồng quê.

Khu trưng bày này chủ yếu là giới thiệu cho khách tham quan những kỷ vật chiến trường của thiếu tướng Hoàng Kiền cũng như những tư liệu quý của Quân đội nhân dân Việt Nam. Chính giữa tầng 1 là nơi thờ tự Bác Hồ với tượng đồng chân dung Bác. Những hiện vật nơi đây được bố trí độc lập với nhau và chia nhỏ thành nhiều chủ đề khác nhau. Độc đáo nhất chính là nơi lưu giữ những bức ảnh về quá trình xây dựng quần đảo Trường Sa của những người con Nam Định.

 

 

 

 

 

 

 

 

Khu trưng bày tầng 1  

Tại khu vực tầng 2 và tầng 3 là khu trưng bày liên quan đến hàng nghìn hiện vật của vùng quê Bắc Bộ: công cụ lao động sản xuất nông nghiệp, nghề muối, nghề biển...trong đó tầng 2 là khu vực trưng bày chính của bảo tàng đồng quê. Các dụng cụ chủ yếu liên quan đến nghề trồng lúa và cuộc sống sinh hoạt của người dân quê Bắc Bộ như: nồi, mâm, sanh đồng, đèn dầu, tiền xu, tiền giấy Đông Dương...  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Khu trưng bày tầng 2  

Khu trưng bày đồ đồng   Khu trưng bày mâm đồng   Khu đồ thủ công, đan nát   Bộ sưu tập tiền xu

 

 

Tầng 4 chính là thư viện mini nhỏ trang bị hơn 1.000 đầu sách thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau từ năm 1945 mà nhiều thư viện khác không có. Và đây cũng là nơi sử dụng không gian sinh hoạt văn hóa cho người dân địa phương.  

Khu ẩm thực đồng quê Ngoài không gian bình yên của làng quê Bắc Bộ, bảo tàng Đồng Quê Giao Thủy còn có khu ẩm thực đồng quê rất thú vị để du khách thưởng thức những món ăn, đồ uống đậm chất nông thôn như: miến dong, gói xôi, bánh gai, làm tương...

Đặc biệt, đối với những bạn nhỏ khi đến tham quan bảo tàng Đồng Quê sẽ được tự tay làm ra những chiếc bánh trôi, bánh gai...Hoặc trải nghiệm người làm vườn thực thụ như: trồng rau, bắt cá, xay thóc giã gạo.

Đặc biệt hơn cả, bảo tàng còn trồng nhiều loại rau, nuôi cá, nuôi lợn, nuôi heo để cung cấp nguồn thực phẩm sạch, chế biến những món ăn dân dã phụ vụ khách tham quan. Qua đó, khách sẽ hiểu và trân trọng hơn những nông sản sạch được làm từ mồ hôi, công sức của người nông dân.

Các đặc sản: rượu nếp đồng quê được giải ocop tỉnh Nam Định, bánh gai, bánh khúc đặc sản Đồng quê.  

Là một trong những bảo tàng văn hóa Đồng Quê do tư nhân thành lập, đến đây ngoài được tham quan và chiêm ngưỡng những hiện vật xưa cũ thì bạn cũng sẽ hiểu rõ hơn tập quán, nếp sống sinh hoạt, văn hóa độc đáo của vùng đồng bằng Bắc Bộ xưa và nay. Từ đó, giáo dục thế hệ trẻ phải yêu cội nguồn, quê hương và tự hào về những giá trị văn hóa truyền thống mà ông cha ta để lại cũng như gây dựng lên.  

Bảo Tàng Đồng Quê đã đón gần ba trăm nghìn lượt khách khắp mọi miền đất nước về tham quan, nghiên cứu, trải nghiệm, nhiều đoàn khách quốc tế về tham quan rất ấn tượng, đánh giá rất cao về Bảo Tàng có những nét đặc biệt này. Bảo Tàng Đồng Quê được cấp bằng kỷ lục quốc gia, nhiều bằng khen của huyện Giao Thuỷ, Sở Văn hoá thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.