Đình Tràng Vỹ phường Trà Cổ, TP Móng Cái.

 Lễ rước kiệu nghênh thần

Đình Tràng Vỹ xưa kia có tên gọi là đình Sa Vĩ, được xây dựng vào năm 1810 và trùng tu lại năm 1993, khi nhân dân sơ tán vào những năm 1979 quay trở về vùng đất quê hương. Đình được xây dựng theo hướng Nam, có khuôn viên rộng trên 1 héc ta, bố cục hình chữ Đinh, gồm 7 gian tiền tế và 4 gian hậu cung.

 Trong Đình thờ 6 vị Tiên công và phối thờ 6 vị thành hoàng khác tại hậu cung. Hệ thống cột tròn được trùng tu phục dựng bằng xi măng cốt thép. Mỗi gian nhà tiền tế có một bức cửa võng làm bằng gỗ mít được sơn son thếp vàng, chạm khắc công phu, tỉ mỉ. Quần thể di tích Đình có 3 ngôi miếu, phía trái đình là miếu thờ Bản cảnh thành hoàng làng; cách 1,5 km về phía Đông có Miếu thờ Ngọc Sơn Trấn Hải Đại Vương và miếu thờ ông Nghè.

 Tục thi Ông Voi và gia đình ông Cai đám chăm sóc Ông Voi suốt một năm

Ra đời gắn với sự tích “Người Trà Cổ, tổ Đồ Sơn”, Đình được tách ra từ Đình Trà Cổ, do nhu cầu sịnh hoạt tín ngưỡng của ngưới dân làng Tràng Vỹ; Tại Đình thờ các vị thần: Linh ứng Quảng trạch đại vương tôn thần, Dực Bảo trung hưng linh phù Nhân Minh đại vương tôn thần, Ngọc Sơn trấn hải đại vương tôn thần, Thái úy Lý Thường Kiệt, Thiền sư Không Lộ, Thiền sư Giác Hải. Ngoài ra, tại đây còn phối thờ 6 vị công thần đã có công khai khẩn, lập lên vùng đất Trà Cổ xưa.

Đình Tràng Vỹ là một trong những di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu của phường Trà Cổ đã được UBND Tỉnh Quảng Ninh cấp bằng xếp hạng di tích cấp Tỉnh theo Quyết định số: 2821/QĐ-UBND ngày 6/9/2011. Đây là một trong những ngôi đình có bề dày lịch sử về văn hóa tâm linh của thành phố Móng Cái, song song với quần thể di tích cấp quốc gia Đình Trà Cổ. 10 năm qua, đình Tràng Vỹ đã có nhiều thay đổi, hoàn thiện hệ thống sân trên 3.000m2, 8 gian nhà, mở rộng khuôn viên, cây cảnh với số tiền trên một tỉ đồng được đóng góp từ các tấm lòng hảo tâm công đức của những người con quê hương Trà Cổ, kiều bào nước ngoài và du khách thập phương cả nước.

 Thầy tế lễ và gia đình 6 ông cai đám lo việc trong lễ hội đình

Lễ hội đình Tràng Vỹ là một sự kiện quan trọng, có ý nghĩa to lớn trong đời sống văn hóa, tinh thần của cán bộ, nhân dân phường Trà Cổ nói chung và 2 khu Tràng Lộ, Tràng Vỹ nói riêng. Đã thành thông lệ truyền thống, lễ hội đình Tràng Vỹ được tổ chức và diễn ra từ ngày 29/5 đến ngày 3/6 Âm lịch; theo 2 phần gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ bao gồm các lễ mục dục, lễ rước cây đèn thần và thi Ông Voi.

Đến ngày 1/6 là thực hiện các nghi lễ: lễ thỉnh sinh, lễ rước kiệu ngênh thần. Đặc biệt, chiều 30/5 âm lịch 6 ông Cai đám rước 6 Ông voi ra chầu thần, sáng mùng 1/6 âm lịch khai mạc lễ hội và làm lễ nghênh thần, lễ an vị và đại tế toàn dàn cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, tôm cá đầy thuyền.

Phần hội gồm các trò chơi dân gian: kéo co, đi cà kheo, múa bông, tục ngồi đình... Đặc biệt năm 2021, bằng sự đóng góp của nhân dân, Ban quản lý Đình Tràng Vỹ đã mua 2 chiếc thuyền rồng trên 200 triệu đồng để phục dựng hội thi đua chèo tải.

Đã tròn 10 năm đón nhận bằng xếp hạng di tích cấp tình nhưng những nghi lễ trong lễ hội đình Tràng Vỹ vẫn được giữ nguyện nét truyền thống vốn có từ bao đời nay càng khẳng định giá trị văn hóa bền vững trong đời sống tinh thần của người dân miền biển.

 Phần hội với đi cà kheo và đua chèo tải

Đây là một trong những lễ hội truyền thống nằm trong khuôn khổ lễ hội đình Trà Cổ đã được công nhận là di sản phi vật thể Quốc gia. Việc tổ chức lễ hội là dịp để tưởng nhớ công ơn của các vị tiền nhân, các vị anh hùng dân tộc đã có công dựng làng, lập ấp, đánh đuổi giặc ngoại xâm; giáo dục truyền thống lịch sử và lòng yêu nước cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau, nâng cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc. Đồng thời, đây cũng là dịp để giới thiệu, quảng bá tới du khách trong và ngoài nước đến thăm quan, chiêm ngưỡng các giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật của di tích.

Về với Trà Cổ để luôn tự hào về hào khí hào hùng cha ông ta một thưở đi mở cõi. Về với Trà Cổ một vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và là phên dậu nơi biên cương địa đầu Tổ Quốc; nơi kết tinh và thấm đẫm các giá trị văn hóa vững bền nơi biên ải./.

Ảnh trong bài sử dụng ảnh tư liệu và ảnh do cộng tác viên Phùng Thị Hoa cung cấp.

Trần Tương - Trung tâm TT và VH