Ông là một trong những người đầu tiên đưa gia đình về khai khẩn, lập làng bản  ở Viễn Sơn và là người khởi dựng, chủ đình Quế Sơn Tháp Cái.

Ông Phú Sáu là người đầu tiên phát hiện ra cây quế, đưa về trồng, truyền dạy dân bản, xã và trong vùng cách trồng cây quế nên đồng bảo Dao xã Viễn Sơn. Cộng đồng các dân tộc trong vùng gọi là Ông tổ cây quế và suy tôn ông là Thành Hoàng làng, xã và được thờ trong đình Tháp Cái. Vào mỗi dịp lễ tết, người dân trong xã, trong vùng đến đình Tháp Cái thắp hương để tưởng nhớ, tri ân công lao của ông và thỉnh cầu Ông linh thiêng, phù hộ cho dân làng khỏe mạnh, mùa màng bội thu, cây quế tốt tươi.

Dâng hương tại Đình Tháp Cái (Viễn Sơn)

Lễ hội Quế huyện Văn Yên là một hoạt động hết sức độc đáo, mang đậm bản sắc, truyền thống tốt đẹp trong tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Dao đó là Dâng hương tại đình Tháp Cái xã Viễn Sơn.

Hoạt động này nhằm tưởng nhớ, tri ân các bậc tiền nhân có công khai khẩn lập làng, lập bản, đưa cây quế về trồng, đem đến cho đồng bào Dao ở Viễn Sơn nói riêng và nhân dân trong vùng nói chung từ việc trồng cây Quế.

 Trải qua những thăng trầm của lịch sử, cây quế không chỉ giúp đồng bào làm thuốc chữa bệnh và làm hương liệu mà còn có thể bán, trao đổi hàng hóa nên đồng bào đã trồng quế ở khắp núi đồi. Khi kinh tế phát triển, cây quế ngày càng khẳng định được thương hiệu và giá trị của mình nên đã giúp cho cuộc sống của đồng bào Dao và các dân tộc trong vùng ngày càng no đủ, hạnh phúc.

Trên thực tế cây quế đã mang lại thu nhập ổn định cho người dân Viễn Sơn, hàng năm, toàn xã có khoảng trên 200 hộ gia đình có mức thu nhập hàng năm từ 100 triệu đồng trở lên từ cây Quế, thậm chí có những hộ có thu nhập hàng tỷ đồng, sở hữu hàng chục ha quế nhiều năm tuổi.

Dâng hương trong Đình

Từ khi khởi dựng đến nay, trải qua hơn 200 năm, đình Tháp Cái vẫn tồn tại gắn bó với cộng đồng người Dao, với vùng đất Viễn Sơn xưa và nay. Các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo tuy đã có sự thay đổi nhưng vẫn giữ nguyên các giá trị vốn có của di tích.

Theo phong tục, tín ngưỡng của dân tộc Dao đỏ xã Viễn Sơn, đình Tháp Cái mỗi năm tổ chức 4 lần cầu cúng. Đó là Lễ tháng Giêng - Lễ cúng Thành Hoàng vào ngày mùng 1 tết; Lễ cầu mùa vào ngày mùng 3/3 âm lịch; Lễ Cầu phúc, cầu lộc vào ngày 6/6 âm lịch và Lễ cầu phúc, cầu lộc vào ngày 2/8 âm lịch hàng năm với những nghi thức độc đáo theo phong tục địa phương. Với những giá trị về lịch sử, văn hóa, ngày 26/12/2018, đình Tháp Cái xã Viễn Sơn được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh.

Trong khuôn khổ của lễ hội Quế huyện Văn Yên lần thứ IV này, hoạt động Dâng hương tại Đình Tháp Cái được thực hiện với các nghi thức truyền thống, mang đậm bản sắc dân tộc Dao để cầu phúc, cầu lộc, cầu mùa; cầu Thành Hoàng, Thần linh che chở, phù hộ làng bản yên bình, mùa màng bội thu, cây quế tốt tươi, con người khỏe mạnh… Mặt khác nhằm tôn vinh những giá trị lịch sử, giúp người dân địa phương cũng như du khách hiểu thêm về quá trình khai khẩn, lập làng bản cũng như sự có mặt và phát triển của cây quế nơi đây. Đồng thời thỏa sức tìm hiểu nét đặc sắc trong các giá trị văn hóa truyền thống của người Dao đỏ bản địa từ Lễ Cấp sắc 12 đèn, chữ viết, hát Páo dung đến múa Rùa, múa Gông…

Múa chuông trên những đồi Quế ấm no

Đặc biệt hơn, khi tham gia hoạt động dâng hương tại Đình Tháp Cái - nơi thờ Ông Tổ nghề trồng quế. Du khách sẽ được chiêm ngưỡng những đồi quế bạt ngàn, xanh ngút tầm mắt, những đồi quế từ 20 - 30 năm tuổi ở thôn Khe Lợ, Khe Qué của địa phương. Đồng thời thấy được sức sáng tạo không giới hạn trong lao động, sản xuất của đồng bào thông qua một số sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm từ vỏ quế như: ống điếu, lọ tăm, logo….

Ngoài việc tôn vinh giá trị lịch sử, tri ân các bậc tiền nhân có công khai khẩn lập làng, lập bản, đưa cây quế về trồng, hoạt động này còn chứa đựng sự răn dạy, là lời nhắc nhở của đời trước với đời sau về việc phải chăm chỉ, hăng say lao động sản xuất. Những đồi quế mang màu xanh no ấm nhờ vậy tiếp nối từ đời này sang đời khác với giá trị văn hóa, tâm linh, tinh thần và vật chất không tách rời.

Cây quế trên 30 năm tuối ở Viễn Sơn

Được biết, thời gian qua, xã Viễn Sơn đã chú trọng phát triển du lịch tâm linh, du lịch cộng đồng và du lịch sinh thái bám sát chủ trương, định hướng, kế hoạch của huyện. Hoạt động du lịch sinh thái vùng quế ở Viễn Sơn nhằm quảng bá nét đẹp văn hóa của dân tộc Dao đỏ. Nét đẹp văn hóa ấy vốn gắn kết vô cùng mật thiết với việc trồng quế của họ. Mặt khác, địa phương cũng đang từng bước xây dựng hoạt động kết nối cộng đồng, cải tạo các nhà nghỉ cộng đồng, nâng cấp hệ thống đường giao thông…

Có đình thơ ông tổ nghề trồng quế, có những đối quế xanh bạt ngàn trùng điệp, thơm nồng, có những nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo, mang đậm bản sắc dân tộc Dao với tình người mộc mạc, thân thiện, nghĩa tình, có đường giao thông đi lại thuận tiện … Du lịch cộng đồng gắn với du lịch sinh thái vùng quế ở Viễn Sơn nói riêng và ở Văn Yên nói chung chắc chắn sẽ tạo ấn tượng tốt đẹp, khó quên trong lòng du khách như hương quế mãi đượm say. /.

Đoàn Tuấn - Thu Nhài