Các đại biểu thực hiện nghi thức dâng hương

Từ Lương Xâm, địa danh linh thiêng nơi cửa biển nằm bên dòng sông Bạch Đằng, nơi gắn liền với chiến công lừng lẫy hiển hách của Đức Vương Ngô Quyền và của dân tộc trong lịch sử chống quân ngoại xâm năm 938.

Trải qua những thăng trầm của dòng chảy lịch sử, mỗi tấc đất, từng thớ cây nơi đây, đã chứng kiến sự nỗ lực của biết bao thế hệ người dân Thành phố Hải Phòng và quận Hải An đã dày công xây đắp, tôn tạo, gìn giữ, bảo tồn và phát huy truyền thống lịch sử của di tích và lễ hội truyền thống tốt đẹp trong kho tàng văn hoá lịch sử oai hùng của dân tộc và của thành phố Cảng.

 Phó Thủ tướng Lê Thành Long (bên phải) trao Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm cho Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng

Phát biểu tại Lễ đón nhận, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong nhấn mạnh: Di tích lịch sử Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 có vị trí đặc biệt trong hệ thống di tích thờ Đức Vương Ngô Quyền tại thành phố Hải Phòng.

Cùng với những di vật, cổ vật như sắc phong, bia đá, đồ thờ tự, cùng các cấu kiện kiến trúc, mảng chạm khắc mang phong cách nghệ thuật thời Lê Trung hưng (thế kỷ XVII - XVIII) và thời Nguyễn (thế kỷ XIX - XX), là minh chứng rõ nét cho lịch sử tồn tại, phát triển của di tích qua nhiều thế kỷ, trở thành một điểm đến văn hóa đặc sắc, tiêu biểu của cộng đồng dân cư bản địa và du khách.

 Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong phát biểu tại Lễ đón nhận

Gắn với di tích Từ Lương Xâm, Lễ hội Từ Lương Xâm, diễn ra từ ngày 16 đến ngày 18 tháng Giêng (âm lịch) hàng năm đã trở thành ý thức tình cảm cao nhất khi tâm thức người Hải Phòng hướng về tổ tiên, nguồn cội của mình; tưởng nhớ và thể hiện lòng biết ơn, tôn kính tới Đức Vương Ngô Quyền.

Đó cũng là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, cùng nhau chia sẻ, hưởng thụ các giá trị văn hóa truyền thống, góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa, tinh thần yêu nước, truyền thống anh hùng, bất khuất, đoàn kết chống giặc ngoại xâm của dân tộc từ hàng ngàn năm qua để ngày nay chúng ta cùng chung tay, góp sức, vì sự cường thịnh, trường tồn của dân tộc, vì sự phồn vinh, hạnh phúc của đất nước.

“Để bảo tồn, phát huy bền vững giá trị của di tích quốc gia đặc biệt Từ Lương Xâm, Lễ hội Từ Lương Xâm, Bộ VHTTDL đề nghị thành phố Hải Phòng, quận Hải An quan tâm chỉ đạo: Triển khai lập quy hoạch tổng thể bảo tồn di tích; thực hiện cắm mốc giới khu vực bảo vệ di tích trên thực địa; xây dựng kế hoạch bảo dưỡng, tu bổ, tôn tạo di tích; triển khai Đề án bảo tồn, phát huy giá trị di sản lễ hội Từ Lương Xâm.

 Lễ rước kiệu tại Lễ hội Từ Lương Xâm

Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm, khai quật khảo cổ làm sáng tỏ hơn nữa lịch sử của khu vực có di tích; Tổ chức tuyên truyền sâu rộng giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học và thẩm mỹ của di tích, giá trị tốt đẹp của Lễ hội trong đời sống văn hóa cộng đồng, gắn kết giữa phát triển kinh tế - xã hội và du lịch.

Qua đó góp phần xây dựng, bồi đắp niềm tự hào dân tộc, giáo dục truyền thống yêu nước; trở thành điểm đến du lịch có sức thu hút đối với du khách trong và ngoài nước”, ông Hồ An Phong đề nghị.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL cũng lưu ý TP Hải Phòng cần tăng cường công tác tập huấn, nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ những người làm văn hóa; vai trò, trách nhiệm của các cấp chính quyền, cộng đồng chủ thể văn hóa đối với công tác bảo tồn, phát huy giá trị của di tích, di sản Lễ hội này. Đồng thời quan tâm và hoàn thiện cảnh quan, bảo vệ môi trường sinh thái để tạo nên không gian văn hóa hoàn chỉnh của di tích, của Lễ hội…

 Lễ rước hội tụ 7 đoàn rước của 6 phường có các đền, đình, miếu thờ Đức vương Ngô Quyền trên địa bàn quận Hải An

Nhận thức sâu sắc về vai trò, ý nghĩa, giá trị của Cụm di tích Từ Lương Xâm được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt, bà Nguyễn Thị Thu - Bí thư Quận uỷ Hải An cho biết sẽ tiếp nối nhiệm vụ bảo tồn, gìn giữ và phát huy những giá trị của Cụm di tích, góp phần xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

“Chúng ta tin tưởng rằng, Cụm di tích Từ Lương Xâm - Căn cứ Bản doanh của Ngô Quyền năm 938 sẽ mãi là địa chỉ văn hoá tâm linh, có giá trị giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, niềm tự hào dân tộc, hun đúc ý chí, khát vọng xây dựng quận, xây dựng thành phố và đất nước thịnh vượng của các thế hệ hôm nay và mai sau”, bà Nguyễn Thị Thu nói.

Ngày 17/01/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định xếp hạng Di tích lịch sử Cụm di tích Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 là Di tích quốc gia đặc biệt. Năm 2022, lễ hội Từ Lương Xâm được Bộ trưởng Bộ VHTTDL ký quyết định đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Q. Hoa

Báo Văn hóa - baovanhoa.vn - Đăng ngày 13/02/2025