Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hoá (Bộ VHTTDL) Nông Quốc Thành trao Bằng Chứng nhận của Bộ trưởng Bộ VHTTDL cho lãnh đạo Sở VHTTDL tỉnh Yên Bái

Theo đó, ngày 9/8/2024, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 2319/QĐ-BVHTTDL chính thức công nhận Lễ “Xên Đông” (Cúng rừng) của đồng bào Thái ở Nghĩa Lộ, Yên Bái là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ Xên Đông - Biểu tượng tín ngưỡng và văn hóa

Lễ Xên Đông là một trong những lễ hội quan trọng nhất của cộng đồng người Thái đen, được tổ chức hàng năm vào ngày 12 tháng Giêng. Đây là dịp để người dân tri ân các vị thần linh, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no và bình yên. Lễ hội không chỉ mang tính tâm linh mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết, giao lưu và lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống.

Lễ hội bao gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội. Trong phần lễ, các nghi thức cúng tế được thực hiện để bày tỏ lòng thành kính với các vị thần linh và tổ tiên. Phần hội là những hoạt động văn hóa sôi nổi như múa xòe, hát khắp, nhảy sạp, biểu diễn nhạc cụ truyền thống và các trò chơi dân gian đặc sắc.

Đối với người Thái tại Nghĩa Lộ, lễ Xên Đông không chỉ là một tập quán tín ngưỡng mà còn mang ý nghĩa bảo vệ môi trường, đặc biệt là rừng đầu nguồn. Đây là biểu tượng của sự gắn bó chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên, thể hiện triết lý nhân văn sâu sắc về trách nhiệm bảo vệ tài nguyên môi trường. Di sản này phản ánh khát vọng vươn lên của cộng đồng, gắn kết văn hóa và đời sống tinh thần của người dân.

 Ông Lương Mạnh Hà, Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ khẳng định, sự kiện ghi danh lễ Xên Đông là niềm tự hào lớn của đồng bào Thái tại Nghĩa Lộ cũng như toàn tỉnh Yên Bái. Đồng thời, cam kết chính quyền địa phương sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động thiết thực để bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Trong đó, sẽ tập trung quảng bá văn hóa gắn với du lịch; đẩy mạnh giới thiệu Lễ Xên Đông thông qua các chương trình du lịch văn hóa cộng đồng; đưa Nghĩa Lộ trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Việt Nam; truyền dạy và bảo tồn lễ hội cho thế hệ trẻ, đảm bảo sự trường tồn của di sản; khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong việc bảo vệ và thực hành di sản, đồng thời nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa.

Nhân dịp này, thị xã Nghĩa Lộ đã tổ chức chuỗi hoạt động văn hóa và du lịch nhằm tôn vinh sự kiện ý nghĩa này. Các hoạt động nổi bật bao gồm: Trình diễn văn hóa đường phố với sự tham gia của 14 khối dân tộc thể hiện nét đẹp văn hóa của 5 dân tộc chính tại địa phương như Thái, Mường, Mông, Kinh, Tày. Biểu diễn múa sạp của 16 đội đến từ các xã, phường và ngành giáo dục. Hội thi mảng tại xã Sơn A, trình diễn Hội Hạn khuống tại xã Nghĩa An. Tham quan các di tích, danh thắng và trải nghiệm văn hóa tại các bản làng du lịch cộng đồng.

Buổi lễ cũng bao gồm chương trình nghệ thuật đặc sắc với chủ đề “Mường Lò - Miền di sản” và màn múa xòe đầy ấn tượng, nơi hàng trăm người dân và du khách cùng hòa mình vào không khí lễ hội.

Sự ghi danh lễ Xên Đông là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của chính quyền và người dân thị xã Nghĩa Lộ trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. Đây cũng là động lực để địa phương tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế gắn với gìn giữ bản sắc dân tộc, xây dựng Nghĩa Lộ trở thành một vùng đất phát triển, văn minh và giàu bản sắc.

Trung tâm Thông tin du lịch