Festival Ninh Bình lần thứ III hấp dẫn du khách với chuỗi các hoạt động ấn tượng, nhiều màu sắc. Ảnh: Hồng Hà

Thành phố của sáng tạo

Các lễ hội sáng tạo đang thổi luồng sinh khí mới vào không gian văn hóa - du lịch Việt Nam. Điểm chung của những sự kiện này là khả năng kết hợp giữa yếu tố bản địa với tinh thần đương đại, biến văn hóa trở thành sản phẩm trải nghiệm sống động và hấp dẫn.

Đà Nẵng ngày càng thu hút du khách nhờ những lễ hội hiện đại đặc sắc như Lễ hội Pháo hoa Quốc tế, Lễ hội Tuyệt vời Đà Nẵng, Lễ hội Tận hưởng mùa hè Đà Nẵng, Lễ hội Ẩm thực Quốc tế... Không chỉ chú trọng nghệ thuật, Đà Nẵng còn khai thác thế mạnh ẩm thực địa phương qua Lễ hội Food Tour 2025 với hàng trăm món ngon đặc trưng và hoạt động tương tác hấp dẫn.

Ngoài ra, lễ hội hoa tại Bà Nà Hills cùng các sự kiện thể thao quốc tế cũng góp phần làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách. Nhờ sự đầu tư bài bản và đổi mới không ngừng, Đà Nẵng đang dần trở thành “thành phố của lễ hội”, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Diễn ra vào cuối tháng 5, FORESTIVAL 2025 - lễ hội âm nhạc và sáng tạo tổ chức tại đảo Khê Cốc (thuộc quần thể danh thắng Tràng An, Ninh Bình) cũng được đánh giá là một trong những điểm nhấn đáng chờ đợi của Tuần Du lịch Ninh Bình năm nay. Với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Hà Anh Tuấn, Đen Vâu, Vũ Cát Tường, Phan Mạnh Quỳnh… Được biết, chỉ sau chưa đầy 2 giờ đồng hồ mở bán, đơn vị tổ chức đã “cháy vé”.

Tại TP Hồ Chí Minh, Youth Fest 2025 (Lễ hội Thanh niên TP Hồ Chí Minh) vừa khép lại với chuỗi hoạt động kéo dài 3 ngày trên cung đường trung tâm. Chủ đề “Thế hệ mới - Thích ứng - Kết nối và chia sẻ” được cụ thể hóa bằng nhiều không gian sáng tạo như phim sinh viên, công nghệ tương lai, nghệ thuật dân gian hiện đại... Mỗi con đường, mỗi góc phố trong khuôn khổ lễ hội đều trở thành “phòng triển lãm ngoài trời” - nơi người trẻ có thể vừa sáng tạo, vừa lan tỏa thông điệp văn hóa và bản sắc thành thị.

Hay như Tuần lễ Thiết kế sáng tạo Hà Nội, tổ chức định kỳ từ năm 2021, quy tụ hàng trăm nghệ sĩ, nhà thiết kế và doanh nghiệp sáng tạo trong và ngoài nước. Với chuỗi hoạt động phong phú như triển lãm, tọa đàm, trình diễn nghệ thuật sắp đặt, các tour du lịch trải nghiệm di sản kết hợp công nghệ số… sự kiện đã góp phần khẳng định Hà Nội là Thành phố sáng tạo do UNESCO công nhận, đồng thời thu hút hàng vạn lượt du khách tham quan mỗi năm.

Không chỉ dừng lại ở việc quảng bá văn hóa, Tuần lễ còn mở ra một nền tảng giao lưu quốc tế, nơi bản sắc địa phương được giới thiệu bằng ngôn ngữ thiết kế đương đại, khiến trải nghiệm du lịch tại Hà Nội thêm sâu sắc và ấn tượng.

Khách du lịch trong nước và quốc tế trải nghiệm tại lễ hội ẩm thực Đà Nẵng. Ảnh: Đức Hoàng
Nơi văn hóa được “chạm”, được sáng tạo

Có thể thấy, tại nhiều địa phương, các lễ hội sáng tạo đang khẳng định vị trí như một “đòn bẩy kép” - vừa thúc đẩy du lịch, vừa phát triển văn hóa và cộng đồng. Đây không còn là những sự kiện giải trí ngắn ngày, mà là mô hình phát triển lâu dài, nơi nghệ thuật, công nghệ và bản sắc giao thoa.

Ông Bùi Văn Mạnh - Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình cho biết, Lễ hội sáng tạo hiện đại, với bản chất là sự kết hợp giữa yếu tố văn hóa truyền thống và tinh thần đổi mới, đã mở ra một hướng đi rất tiềm năng cho ngành du lịch hiện nay. Đặc biệt, trong bối cảnh du khách ngày càng đề cao tính trải nghiệm, tính cá nhân hóa và sự tương tác, thì những lễ hội mang tính sáng tạo cao đang tạo ra không gian du lịch hoàn toàn mới - nơi mà văn hóa được “sống”, được “chạm” và được sáng tạo lại theo cách đương đại.

“Tại Ninh Bình, chúng tôi nhận thấy lễ hội sáng tạo là cầu nối hiệu quả giữa giá trị di sản, cộng đồng sáng tạo và nhu cầu của du khách. Việc đưa các yếu tố như nghệ thuật thị giác, trình diễn ánh sáng, âm nhạc thể nghiệm, công nghệ số và các hoạt động tương tác trực tiếp vào không gian di sản như Tràng An, cố đô Hoa Lư hay các làng nghề truyền thống không chỉ làm mới trải nghiệm du lịch mà còn góp phần gìn giữ văn hóa một cách sống động, hấp dẫn hơn với công chúng trẻ” - ông Mạnh cho hay.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch, ông Lê Công Năng - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Du lịch Quốc tế WonderTour cho rằng, các lễ hội sáng tạo đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam hiện nay. Đây không chỉ là những sự kiện văn hóa, giải trí đơn thuần, mà còn là những “cú hích” mạnh mẽ, mang lại nhiều giá trị thiết thực cho từng địa phương.

Còn theo ông Phạm Hải Quỳnh - Viện trưởng Viện Phát triển du lịch châu Á (ATI), các lễ hội sáng tạo hiện nay mở ra không gian phát triển mới cho ngành du lịch bằng cách kết hợp nghệ thuật với văn hóa địa phương. Những sự kiện này không chỉ thu hút du khách mà còn khuyến khích họ tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, từ đó tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ và nâng cao giá trị của chuyến du lịch. “Du lịch gắn với trải nghiệm văn hóa và sáng tạo” giúp du khách hiểu sâu hơn về văn hóa bản địa, từ ẩm thực đến phong tục tập quán.

“Trong bối cảnh đó, việc lồng ghép nghệ thuật và công nghệ vào các lễ hội hiện đại đã tạo ra những trải nghiệm hấp dẫn và độc đáo. Sự kết hợp này không chỉ tạo sức hút thị giác mà còn làm nổi bật bản sắc văn hóa địa phương. Những lễ hội như vậy khuyến khích sự tham gia của cộng đồng, tạo cơ hội cho các nghệ sĩ tỏa sáng và kết nối người dân với nhau, từ đó góp phần xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ và đoàn kết hơn” - ông Quỳnh nói.

Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 đón gần 30 vạn khách. Ảnh: BTC

Cần chiến lược bài bản và toàn diện

Mặc dù sở hữu sức hút mới mẻ và tiềm năng lan tỏa rộng nhưng không ít lễ hội sáng tạo vẫn lâm vào tình trạng "đầu xuôi, đuôi không lọt" – chỉ sôi động, thu hút đông đảo du khách trong ngày khai mạc, nhưng sau đó lại nhanh chóng rơi vào cảnh thưa vắng, thiếu không khí và hụt hơi về mặt tổ chức.

Thực tế này đặt ra nhiều câu hỏi về chất lượng nội dung, cách thức vận hành cũng như tính bền vững trong chiến lược phát triển loại hình lễ hội mới mẻ này.

Về nguyên nhân, ông Phạm Hải Quỳnh cho rằng, có thể do thiếu sự chuẩn bị cho các hoạt động sau đó. Nhiều lễ hội thiếu sự khác biệt và không tạo được bản sắc riêng, khiến du khách không thấy hấp dẫn để quay lại. Bên cạnh đó, việc truyền thông không đồng bộ và thiếu chiến lược thu hút khách trong suốt thời gian diễn ra lễ hội cũng là nguyên nhân quan trọng.

Vì vậy theo ông Quỳnh, cần có một kế hoạch truyền thông rõ ràng và liên tục. Việc sử dụng các kênh truyền thông xã hội để quảng bá các hoạt động diễn ra trong suốt lễ hội, tổ chức các buổi hội thảo, workshop để du khách có thể tìm hiểu và tham gia là điều cần thiết. Bên cạnh đó, cần tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cho lễ hội, tạo dấu ấn riêng biệt và đảm bảo rằng mỗi lễ hội đều mang đến những trải nghiệm mới mẻ và khác biệt cho du khách.

Còn theo Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình, trước hết phải đặt lễ hội sáng tạo trong một chiến lược tổng thể về phát triển sản phẩm du lịch đặc thù. Lễ hội không nên chỉ là sự kiện nhất thời, mà cần được thiết kế như một phần trong chuỗi trải nghiệm du lịch - gắn với bản sắc địa phương, các tuyến tham quan, sản phẩm lưu niệm, ẩm thực, thủ công mỹ nghệ… để hình thành một hệ sinh thái du lịch sáng tạo, bền vững.

Phạm Sỹ

Báo Đại Đoàn Kết - daidoanket.vn - Đăng ngày 01/6/2025