Nếu xem xét số lượt tải xuống của 5 ứng dụng hàng đầu ở 95 quốc gia và khu vực, những ứng dụng Trung Quốc như TikTok chiếm 1/3 tổng số lượt tải xuống trong quý đầu tiên năm 2023, theo công ty nghiên cứu Sensor Tower của My, trên cơ sở xem xét số lượt tải xuống từ những dịch vụ phân phối của Google và Apple.

Các ứng dụng của Trung Quốc như TikTok và Shein rất phổ biến với giới trẻ. Ảnh © Reuters

Trong tổng số 475 ứng dụng trong bảng xếp hạng 5 ứng dụng hàng đầu tải xuống điện thoại thông minh quý I năm 2023, 156 ứng dụng là của Trung Quốc. Con số này chiếm 33% tổng số và tăng 8 điểm so với năm 2020.

TikTok của ByteDance, một nền tảng chia sẻ video ngắn là nền tảng phổ biến nhất, lọt vào top năm ứng dụng tại 82 thị trường, tương đương 86% tổng số lượt tải xuống. Ứng dụng chỉnh sửa video CapCut của ByteDance cũng đang phát triển nhanh chóng, lọt vào top 48 tại 51 thị trường, tương đương 51% tổng số lượt tải xuống.

Ứng dụng của nhà cung cấp thời trang nhanh Shein rất phổ biến trong giới trẻ, có hiệu suất đặc biệt cao ở châu Âu và Nam Mỹ. Ứng dụng nằm trong top 5 ở 10 quốc gia, trong đó có Tây Ban Nha và Brazil.

Tại Mỹ, những ứng dụng Trung Quốc chiếm vị trí số 1, số 2, số 3 và số 5 các lượt tải xuống. Những ứng dụng của Trung Quốc nằm trong top 5 ở khoảng 90% quốc gia và vùng lãnh thổ, nhưng không có được vị thế này trong 10 quốc gia, bao gồm Ấn Độ và Nhật Bản.

Ông Toshihiko Okano từ Viện Tư vấn Quản lý Dữ liệu NTT nhận xét "Những công nghệ và sự đổi mới, tập trung định hướng vào phục vụ nâng cao nhu cầu người dùng không hề thay đổi trên thị trường Trung Quốc. Những công ty giành được chiến thắng trong nước tiếp tục phát triển ở nước ngoài với tính cạnh tranh cao."

TikTok được biết đến với thuật toán đưa ra các đề xuất dựa trên sở thích, thói quen của người dùng. Shein được giới trẻ ưa chuộng vì khả năng cung cấp những sản phẩm rẻ tiền hợp thời trang, triệt để khai thác chuỗi cung ứng hàng hóa của Trung Quốc.

Những ứng dụng do các công ty Mỹ phát triển cũng có mức độ hiện diện tương đương với các ứng dụng Trung Quốc. Instagram và những ứng dụng khác từ công ty Meta chiếm 25% tổng số lượt tải xuống trong top 5 ứng dụng hàng đầu. Trong quý đầu tiên năm 2020, những ứng dụng của Mỹ đạt 50% lượt tải xuống, do đó các công ty Mỹ hiện đang cạnh tranh quyết liệt với các doanh nghiệp Trung Quốc trong khai thác sử dụng các ứng dụng cho điện thoại thông minh.

Hiên nay, các quốc gia trên thế giới đang thắt chặt những quy định hạn chế đối với các ứng dụng của Trung Quốc với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Ở Mỹ và châu Âu, các quan chức nhà nước đã bị cấm cài đặt hàng loạt ứng dụng của các công ty Trung Quốc trên những thiết bị điện tử do chính phủ cấp.

Bang Montana của Mỹ đã cấm tải xuống ứng dụng TikTok. Trong một báo cáo được đưa ra từ Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh quốc gia Mỹ-Trung Quốc, cơ quan cố vấn cho Quốc hội Mỹ, Shein được cho là có nguy cơ vi phạm dữ liệu và quyền sở hữu trí tuệ.

Bất chấp những cơn gió ngược này, những ứng dụng Trung Quốc vẫn tiếp tục được ra mắt khi mức độ phổ biến của các phần mềm tăng vọt. Ứng dụng được tải xuống số 1 ở Mỹ và Canada trong quý đầu tiên năm 2023 là ứng dụng đặt hàng qua thư của Trung Quốc Temu, do tập đoàn thương mại đa quốc gia PDD Holdings ra mắt mùa thu năm 2022. Ứng dụng chia sẻ và tương tác ảnh, video Lemon 8 của ByteDance, ra mắt mùa thu năm 2021, được cho là sẽ thay thế TikTok cũng rất phổ biến ở Nhật Bản và Mỹ.

Những chính phủ các quốc gia như Mỹ và châu Âu đang bày tỏ những lo ngại về an ninh. Chính phủ Trung Quốc được cho là có quyền thông qua những công ty, sở hữu các ứng dụng này thu thập dữ liệu cá nhân mà dịch vụ nắm giữ.

"Chúng tôi không thể loại trừ khả năng dữ liệu người dùng, được các ứng dụng thu thập từ khắp nơi trên thế giới sẽ được chuyển cho chính phủ Trung Quốc theo yêu cầu", Jun Osawa, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Hòa bình Nakasone cho biết.

Đồng thời, những công ty sở hữu các ứng dụng này đang phải đối mặt với những cáo buộc về mối đe dọa an ninh từ các chính phủ. Tình huống này xuất phát từ thực tế, khi những ứng dụng Trung Quốc lan rộng khắp thế giới, hầu hết những ứng dụng tương tự nước ngoài vẫn không khả dụng ở Trung Quốc do gặp trở ngại từ những quy định pháp lý ngặt nghèo của chính phủ.

Sự mất cân bằng trong việc thị trường Trung Quốc bị đóng cửa khiến các chính phủ những quốc gia khác tiếp tục tăng áp lực và áp đặt những quy định hạn chế lên các ứng dụng của quốc gia này bất chấp sự phổ biến rộng rãi.