• Home
  • Site Map
  • Contact
  • Login
    • Register
  • Subscribe
Side Logo

Travel News

Trang tin du lịch

  • Home
  • Tin tức - Sự kiện
    • Thống kê du lịch
    • Chuyện lạ
  • Dịch vụ du lịch
    • Khám phá
    • Ẩm thực
    • Người Du lịch
    • Dự án đầu tư Du lịch
  • Visa, hộ chiếu
  • Thông tin cần biết
    • Đến Việt Nam
    • Tại Việt Nam
    • Giao thông
    • Thông tin khác
  • Văn Hóa
    • Giá trị lịch sử
    • Ngôn ngữ văn học
    • Lễ hội, trò chơi dân gian
    • Nghệ thuật biểu diễn
    • Trang phục
    • Kiến trúc, mỹ thuật
    • Món ăn, hoa, trái
    • Chợ Việt Nam
    • Phong tục tập quán
    • Tín ngưỡng - Tâm linh
    • Tết Việt Nam
  • Kinh nghiệm du lịch
  • Nhìn ra thế giới
  • Doanh nghiệp du lịch
Văn hóaKiến trúc, mỹ thuật
  • UKEnglish

Kiến trúc, mỹ thuật

Đình Hương Canh, công trình văn hóa lịch sử với nghệ thuật chạm khắc đỉnh cao “độc nhất vô nhị” của Đồng bằng Bắc Bộ

Đình Hương Canh, thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên, Tỉnh Vĩnh Phúc thờ 6 vị thành hoàng là những nhân thần triều đại vua Ngô Quyền là Hoảng tử cả Ngô Xương Ngập, sắc phong là Thiên Sách Hoàng Đế, hoàng tử thứ Ngô Xương Văn sắc phong Quốc Vương Thiên Tử, tướng Đỗ Cảnh Thạc và các vị thánh mẫu Linh Quang Thái Hậu, Khả Lã Nương Nương, Thị Tùng Phu Nhân.

Đình Hương Canh trước đây thuộc xã Hương Canh, huyện An Lãng, Phủ Tam Đái, Trấn Sơn Tây (xứ Đoài), ngày nay là thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên, Tỉnh Vĩnh Phúc. Bên cạnh là đình Ngọc Canh, Tiên Canh, chùa Kính Phúc, đều đã được xếp hạng Quốc gia và các điếm, miếu cổ trong một khu vực không rộng của làng gốm cổ Hương Canh – đình Hương Canh tạo thành cụm di tích dầy đặc về mật độ, độc đáo về mỹ thuật kiến trúc gỗ cổ dân gian, rất quý hiếm của tỉnh Vĩnh Phúc, của xứ Đoài và vùng đồng bằng – trung du Bắc bộ.

 
 

Từ xa xưa Hương Canh đã nổi danh xứ Đoài về sự trù phú và danh giá, từng có câu ca dao cổ đời Lê ca ngợi vùng đất này:

Xứ Nam nhất chợ Bằng Gồi

Xứ Bắc Vân Khám, xứ Đoài Hương Canh

Cũng chính bởi thế tại Hương Canh đã có rất nhiều công trình văn hóa với quy mô to lớn dầy về kiến trúc, dầy đặc về mật độ còn được gìn giữ nguyên vẹn đến ngày nay. Cho đến những năm cuối thế kỷ XX vẫn còn lại 3 đình lớn và 3 ngôi chùa cổ. Nhưng có lẽ trong các công trình ấy được nhắc tới nhiều và ca ngợi hơn cả là Đình Hương Canh.

Căn cứ vào tài liệu thống kê của Viện Viễn Đông Bác Cổ (1938), đình Hương Canh có 26 đạo sắc phong được phong từ đời Hậu Lê tới cuối đời Nguyễn nhưng do những biến cố lịch sử trong thời gian kháng chiến chống Pháp (1949-1954) nên tất cả những sắc phong nay đã không còn và đáng tiếc không còn bản sao ở các thư viện lưu trữ quốc gia.

Không chỉ thờ thành hoàng làng, hai gian cạnh của đình có hai ban thờ khác. Bên tả thờ những bậc tiên hiền của làng gọi là ban ‘Tiên Hiền Quan’. Bên hữu thờ các nghĩa sĩ của làng đã hy sinh trong hai lần chống giặc Thằng Què (Nguyễn Danh Phương) năm 1750 và quân Cờ Đen Lưu Vĩnh Phúc năm 1884. Ban thờ bên hữu đó gọi là “Ban Trung Hồn Quan”

Đình Hương Canh được biết đến với kiến trúc tiêu biểu của đình làng Bắc Bộ xưa và là một trong những ngôi đình nổi tiếng về nghệ thuật chạm khắc ở vùng đất Xứ Đoài. Đình làng Hương Canh được xây dựng vào thời Hậu Lê (thế kỷ XVII) chính xác là vào đời vua Vĩnh Thịnh nhà Lê (1705 – 1729).

 
 

 Nằm ở vị trí giữa làng, gần 300 năm nay đình Hương Canh vẫn đứng đó như thách thức với nắng mưa, tự hào trường tồn với thiên nhiên cỏ cây. Đình được thiết kế với cấu mái đồ sộ nhưng thanh thoát như bộ cánh diều đang bay lên, nhưng lại gợi nhớ đến cung đình nguy nga của thần tiên. Lợp bằng ngói mũi hài, mái đình được các hiệp thợ ngoã Hương Canh xếp đặt theo kiểu “đóng óc vẩy rồng” rất chặt chẽ, phẳng đẹp.

 
 
 

Bờ nóc được đắp thẳng ke, hai đầu cong lên, các đầu đao cũng vút lên tương tự, toàn bộ mái đình trông như một cánh diều khổng lồ. Nhờ vậy mà đình Hương Canh nhìn toàn cảnh rất đồ sộ nhưng thánh thoát, đồ sộ mà duyên dáng với những đường nét kiến trúc mềm mại, uyển chuyển.

 
 
 

Xưa kia, đình Hương Canh có 3 toà kiến trúc bố cục theo kiểu chữ “vương”, năm 1964 trong khi tu sửa đã dỡ đi toà cuối cùng, nay còn toà tiền tế và đại đình. Tiền tế đình Hương Canh gồm 3 gian, mái được làm kiểu 2 tầng 8 mái, toà đại đình 5 gian 2 dĩ, dài 26m, rộng 13,50m, 4 mái.

Để chống đỡ bộ mái nặng hàng chục tấn ấy, các nhà thiết kế thời bấy giờ đã tạo ra cho đình một bộ khung rất chắc chắn. Riêng toà đại đình với 6 hàng chân – 48 cột gỗ tốt, đại khoa, cột cái có chu vi 2,40m, cao 6m; cột con chu vi 1,80m, cao 4m.

 Sự tài tình của người thợ ở đây là ngoài việc mộng sàm chặt khít, còn phải tính toán chính xác để phân phối lực đều cho toàn đình, từ đó tạo cho đình một thế cân bằng (nếu không thì đình sẽ bị lật đổ theo kiểu “nặng bồng nhẹ tếch”). Mỗi bộ phận cấu tạo nên đình đều chịu một lực nhất định tương xứng với chức năng của nó.

Các xà ngang dọc giằng co với nhau, thu hút lực đưa về ngọn cột để cột chịu lực là chính. Làm được điều đó chắc phải tính toán, đo đạc kỹ lưỡng đến mức nào. ở xó đình bên phải có một đầu bẩy còn cả lỗ sẹo gỗ do người khai thác chặt bằng rìu để luồn dây kéo gỗ về, phần đó thường phải cắt đi nhưng ở đây vẫn được tận dụng hết. Việc làm ngẫu nhiên đó của người xưa nói lên sự tính toán chính xác của họ khi thi công đình này

Không làm kiểu “chồng bồn tứ trụ” như một số đình khác mà kết cấu bộ vì đình Hương Canh làm kiểu “cột đội cảnh sẻ” rất khoẻ và giữ được nóc đình vững bền. Có thể nói, các bộ phận cấu tạo nên đình được bố trí rất hợp lý, từ các thành phần to đến chi tiết nhỏ đều có một tác dụng nhất định, chúng đều phải “làm việc” với hiệu xuất cao. Để nâng một góc đình với bộ đao khá nặng một số xó nhỏ thôi mà phải ăn mộng tiếp xúc với 6 đầu xà ngang dọc… 

Trong ngôn ngữ của người Việt, sự đồ sộ hoành tráng của ngôi đình được dùng làm hình tượng so sánh, ví với những vật thể to lớn hay công việc trọng đại, như “việc tày đình”, “to bằng cột đình” hay:

Qua đình ngả nón trông đình

Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu.

 Đình Hương Canh quả đúng là một công trình nguy nga đối với người dân địa phương như vậy.

Như đã nói, đồ sộ nhưng không nặng nề, đình Hương Canh đã được các nghệ nhân giải quyết điều đó bằng kỹ thuật chạm trổ hết sức tinh vi, điêu luyện. Tất cả các đầu dư, họng cột, những phần thừa ra, các nghệ nhân đều biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật:

Những con kìm được chạm lộng sâu hàng gang tay, những nét mác cong đều vút lên hùng dũng, những đầu hoành, đòn tay là chú voi mập mạp như đang đứng đó cùng nhau khiêng đội mái đình. Đặc biệt là các bức cốn, các bức chạm trên ván gió mới thật là tuyệt tác.

Với 19 bức chạm tạo thành 6 mảng trang trí lớn khiến cho nội thất đình Hương Canh thêm uy nghi, sinh động. Tiêu biểu là các bức chạm: Đấu võ, đấu vật, bơi chải, bầu rượu túi thơ, đi săn về, người cưỡi rồng, táng mộ vào hàm rồng, bát tiên…Đây là hình ảnh thu nhỏ của ngày hội làng, nó phản ánh được phần nào sinh hoạt của xã hội thời Lê Trung hưng.

Là công trình kiến trúc đạt đến đỉnh cao về nghệ thuật điêu khắc gỗ cổ dân gian, trong thời gian tới đình Hương Canh không chỉ giới hạn ở sự quan tâm nghiên cứu của giới khoa học, mà còn là địa chỉ đỏ trong những chuyến hành hương tham quan du lịch khám phá của du khách gần xa.

Những họa tiết chạm khắc vô cùng tinh xảo và đạt đến trình độ đẳng cấp thế giới của những nghệ nhân đã làm lên ngôi đình này.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 Nguồn: Nhà gỗ Thạch Thất

Trở về đầu trang
   Đình Hương Canh thị trấn Hương Canh huyện Bình Xuyên Tỉnh Vĩnh Phúc thờ phụng Lục vị nhân thần triều đại Ngô Quyền nghệ thuật điêu khắc
1   Tổng số:1 lượt

Các tin khác

  • Quảng Nam: Làng Pơr’ning làm du lịch xanh bền vững
  • Khánh Hòa: Giữ gìn vẻ đẹp cho các di tích
  • Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Triển lãm “Hồ Chí Minh trong nghệ thuật tạo hình”
  • Quảng Ninh: Chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị di tích, danh thắng
  • Làng Nôm - Hưng Yên: Nơi hồn quê lắng đọng, nơi lịch sử vẹn nguyên
  • Chùa Bổ Đà - Danh lam cổ tự nổi tiếng vùng Kinh Bắc
  • Cổ kính làng Ước Lễ
  • Điều chỉnh hồ sơ di sản Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc
  • Bắc Ninh khai quật khẩn cấp 2 thuyền cổ được phát hiện dưới lòng ao
  • Doanh nghiệp du lịch chung tay bảo vệ môi trường tại Làng cổ Đường Lâm
  • 12345...>>

Tin đọc nhiều

  • Thúc đẩy du lịch gắn với bảo tồn động vật hoang...

    Những năm gần đây, các tour du lịch khám phá thiên nhiên và bảo tồn động vật hoang dã đặc...

    109
  • Du lịch dịp nghỉ lễ 30/4-1/5: người Hà Nội tìm về...

    Kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 năm nay kéo dài 5 ngày liên tục. Thay cho những chuyến đi xa, nhiều...

    106
  • Quảng Ninh: Chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị...

    Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh hiện có 636 di tích/cụm di tích, trong đó, 8 di tích cấp...

    104
  • Dấu ấn liên kết phát triển du lịch "Biển xanh -...

    Chương trình liên kết phát triển du lịch giữa các thành phố ở Tây Nguyên và TP. Tuy Hòa...

    90
  • Các “địa chỉ đỏ” hút khách du lịch về nguồn dịp...

    Các “địa chỉ đỏ” trên cả nước đang hút khách du lịch với tour du lịch về nguồn trong...

    84

- Trang thông tin du lịch
- Email: didulich.net@gmail.com
 

© 2025 Trang thông tin du lịch