Khu di tích danh thắng Tây Thiên thu hút du khách từ khắp mọi miền đất nước

Hành trình trở thành di sản quốc gia đặc biệt

Để khẳng định giá trị, Khu di tích danh thắng Tây Thiên đã trải qua một hành trình dài. Được xếp hạng Di tích cấp quốc gia từ năm 1991, quần thể này chính thức được công nhận là Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh cấp quốc gia đặc biệt vào năm 2015. Năm 2020, tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên tiếp tục được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định vị thế đặc biệt của nơi đây trong bản đồ văn hóa Việt Nam.

Gần đây nhất, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án quy hoạch bảo tồn, tu bổ và phục hồi Khu di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Tây Thiên. Đây là cơ sở pháp lý vững chắc để tỉnh Phú Thọ có thể định hướng phát triển lâu dài, song song với việc bảo tồn những giá trị cốt lõi.

Năm 2020, tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Trên thực tế, nhiều hạng mục trọng điểm như Đền Thỏng, Đền Cậu, Đền Cô, Đền Thượng và cụm di tích Tam Tòa Thánh Mẫu đã được trùng tu, tôn tạo. Công tác kiểm kê, lập hồ sơ đồ thờ, cổ vật cũng được tiến hành tỉ mỉ, tạo nền tảng dữ liệu vững chắc cho công tác quản lý và bảo tồn di sản trong tương lai.

Với lượng du khách ngày càng tăng, công tác đảm bảo an ninh trật tự và vệ sinh môi trường luôn được đặt lên hàng đầu. Ông Nguyễn Trung Thành - Phó Chủ tịch UBND xã Đại Đình cho biết: “UBND xã đã tăng cường các biện pháp đảm bảo an toàn, tiện nghi cho du khách. Chúng tôi triệt phá các hoạt động lừa đảo, mê tín dị đoan và các tệ nạn xã hội. Hệ thống camera an ninh cũng được lắp đặt tại các điểm di tích để giám sát chặt chẽ”.

Nhờ những nỗ lực này, tình trạng mất an ninh trật tự, ăn xin hay chèo kéo khách được kiểm soát hiệu quả. Bên cạnh đó, Tây Thiên đẩy mạnh các tour du lịch kết hợp dâng hương, khám phá cảnh quan thiên nhiên và tìm hiểu lịch sử từng điểm di tích, với sự hỗ trợ của đội ngũ hướng dẫn viên chuyên nghiệp.

Song song đó, công tác vệ sinh môi trường cũng được duy trì định kỳ hằng ngày, đảm bảo cảnh quan luôn sạch đẹp, tạo hình ảnh du lịch thân thiện và văn minh.

Vẻ đẹp hòa quyện giữa thiên nhiên và di sản

Khu di tích danh thắng Tây Thiên nổi bật với cảnh quan núi rừng kỳ vĩ. Dòng Thác Bạc đổ nước trắng xóa, hòa cùng tiếng suối róc rách tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình. Chính trong không gian nguyên sơ ấy, hệ thống đền chùa cổ kính hiện lên, thu hút đông đảo du khách thập phương.

Dòng Thác Bạc đổ nước trắng xóa, hòa cùng tiếng suối róc rách tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình

Tọa lạc ở độ cao 800m, Đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu là điểm nhấn đặc biệt. Tương truyền, bà là Vương phi của Hùng Chiêu Vương, có công lớn trong việc phò vua giúp nước và dạy dân trồng lúa. Hằng năm, Lễ hội Tây Thiên diễn ra từ ngày 15 - 17/2 âm lịch để tưởng nhớ công đức của Quốc Mẫu. Đây không chỉ là dịp để người dân chiêm bái, cầu an mà còn là cơ hội để du khách trải nghiệm văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu - di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Lễ hội Tây Thiên được tổ chức để tưởng nhớ công đức của Quốc Mẫu

Tây Thiên còn là nơi hội tụ của nhiều di tích cổ kính khác như: Chùa Chân Tiên, chùa Thiên Ân, chùa Phù Nghì, Đại Bảo Tháp, Thiền Viện Trúc Lâm Tây Thiên... Mỗi công trình đều mang một vẻ đẹp kiến trúc riêng và ẩn chứa những câu chuyện lịch sử sâu sắc.

Tây Thiên cũng là một “kho báu” văn hóa với nhiều cổ vật có giá trị. Tiêu biểu là chuông khánh hơn 1.000 năm tuổi và các bia đá quý giá như: bia “La Thành Bất Loan” từ thời Lê Sơ, bia “Bát Nhã Tuyền” (năm 1733), bia “Tam Đảo Sơn, Tây Thiên Thiền Tự” (năm 1704). Những hiện vật này là bằng chứng sống động về quá khứ huy hoàng, là nguồn tài liệu vô giá cho các nhà nghiên cứu.

Đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu là điểm nhấn đặc biệt của Khu di tích danh thắng Tây Thiên

Chị Nguyễn Ngọc Hoa, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Phong cảnh núi rừng ở đây rất đẹp, đặc biệt là vào mùa hoa đỗ quyên, hoa sim. Đến đây, lòng tôi cảm thấy thật bình an, thanh thản”. Chị Trần Thị Nguyệt Nga từ Quảng Ninh cũng bày tỏ: “Tôi rất thích cảnh sắc sơn thủy hữu tình của Tây Thiên. Chắc chắn tôi và gia đình sẽ còn quay lại nhiều lần nữa”.

Bước chuyển mình nhờ du lịch hiện đại

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách, Tây Thiên đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Tuyến cáp treo và hệ thống xe điện hiện đại giúp việc di chuyển lên Đền Thượng thuận tiện hơn nhiều, đặc biệt đối với người già và trẻ nhỏ.

Khi di chuyển bằng cáp treo, du khách còn được chiêm ngưỡng toàn cảnh núi rừng Tây Thiên hùng vĩ

Bà Đặng Thị Thu Trang - Phó Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Lạc Hồng, Chi nhánh Vĩnh Phúc cho biết: “Thay vì phải đi bộ 2-3 giờ, du khách chỉ mất khoảng 20 phút để lên tới Đền Thượng. Khi di chuyển, du khách còn được chiêm ngưỡng toàn cảnh núi rừng Tây Thiên hùng vĩ”. Bà cũng nhấn mạnh rằng, hạ tầng du lịch được đầu tư đã giúp Tây Thiên thu hút du khách quanh năm, không chỉ riêng vào mùa lễ hội.

Với tiềm năng sẵn có và sự đầu tư mạnh mẽ, Khu di tích danh thắng Tây Thiên đang trở thành điểm đến du lịch bền vững, góp phần quảng bá hình ảnh của tỉnh Phú Thọ. Đây không chỉ là một nơi để hành hương mà còn là điểm dừng chân để tìm về sự tĩnh tâm, hòa mình vào thiên nhiên và khám phá những giá trị văn hóa sâu sắc của dân tộc.

Ngọc Thắng

Báo và Phát thanh, Truyền hình Phú Thọ - baophutho.vn - Đăng ngày 19/9/2025