Vũng Nhân Mục đã từng là bản doanh và hành cung của Hiến Công Quý Minh đại vương, danh tướng thời vua Hùng Duệ Vương. Đức thành hoàng Hiển Công – Quý Minh đại vương được nhân dân thờ phụng theo tín ngưỡng thờ phụng Hùng Vương.

Đình Nhân Mục có qui mô bề thể khang trang, bố cục theo kiểu chữ công truyền thống. Đình quay hướng Đông Nam.

Đại đình có Tiền đường 5 gian, ống muống  1 gian và hậu cung 3 gian, thềm được bó bằng những phiến đá vôi xanh liền khối, sân đình lát gạch chỉ phẳng phiu và rộng rãi. Quanh đình có vườn cây trái tốt tươi.

Mái đình rộng và thấp, rêu phong cổ kính trang trí khá cầu kỳ. Đình có kiến trúc kiểu 4 mái uốn đầu đao. Bờ nóc để trơn. Đầu bờ nóc đắp con kìm kiểu “hồi long” cầu mưa thuận gió hoà. Góc mái đắp nghề chầu. Đầu đao cong đắp rồng chầu phượng múa.

Đình Nhân Mục được làm hoàn toán bằng gỗ lim nguyên cây ống hệt đình Quán Khái, đình Từ Lâm. Tiền đường có 6 bộ vì kèo gỗ với 4 hàng cột cái và cột quân lớn, kê trên đá tảng vuông.  Các cấu kiện được chạm khắc trang chí theo chủ đề hoa lá lật cách điệu. Các đầu dư chạm đầu rồng. Toà tiền đường lắp các bộ cửa gỗ kiểu “cửa tùng khung khách, thượng song hạ bàn” suốt 3 gian chính điện.

Mảng trang trí công phu nhất giành cho vì ván mê phía sau gian giữa. Trên bức cốn rộng hình chữ nhật, các nghệ nhân chạm nổi một con rồng lớn, uốn lượn trong mây.

Toà ống muống nối giữa tiền đường và hậu cung, các ván mê, cửa gỗ kiểu bức bàn được chạm khác trang trí tinh xảo. Cửa hậu cung lắp y món cửa võng chạm lộng. Hậu cung 3 gian song song với tiền đường cũng dựng hoàn toàn bằng gỗ lim, bào trơn, đóng.

Đình Nhân Mục còn lưu giữ được nhiều cổ vật quý như:

Cây đèn gỗ : một chiếc. Tạo dáng một con rồng lớn quấn quanh cây trúc đài cao 1,35 m. Niên đại thế kỷ 18. Đôi hạc trên rùa. Niên đại thế kỷ 19. Đôi Ngựa thờ thế kỷ 18. 5 chiếc long ngai đặt trên 5 hương án, trang trí rồng phượng, niên đại thế kỷ 19. 1 Bộ bát bửu. Cuốn thư, Hoành phi, câu đối.

Lễ hội Truyền thống

Nhân Mục - Nhân Hoà là một vùng đất có những truyền thống tốt đẹp tồn tại trong nhân dân. Một trong những truyền thống đó là ân nghĩa thuỷ chung “ uống nước nhớ nguồn".

Lễ hội làng Nhân Mục diễn ra ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm trong khuôn khổ của mùa lễ hội “ Giỗ tổ Hùng Vương” của đất nước. Hội làng Nhân Mục trước đây không diễn ra ở đình mà diễn ra ở đền nhằm giữ chọn dấu ấn của truyền thống dân tộc được mở đầu từ các tổ Hùng Vương.

Đến Nhân Mục xưa có quy mô to lớn và bé thể không kém đình Nhân Mục ngày nay. Hiện nay đến không còn nữa, mọi hoạt động văn hoá và lễ hội cổ truyền của dân thôn đều được hội tụ tại đình làng.

Hội làng Nhân Mục nổi tiếng với nghệ thuật múa rối nước, loại hình nghệ thuật độc đáo, mang đậm bản sắc nghệ thuật của người Việt Nam.

Hội làng Nhân Mục còn có nhiều chò chơi, hoạt động khác thu hút sự tham gia đông đảo của du khách trẩy hội mùa xuân như cờ tướng, hát đúm, đámớc thần vị thánh từ đình về đền ... Ngoài ngày hội chính ngày 10/ 3, đình Nhân Mục có những ngày lễ khác như ngày mùng 7/ 1 âm lịch là ngày thánh đản, ngày 12/11 là ngày thánh hoá.

Cụm di tích đình và chùa Nhân Mục là những công trình kiến trúc nghệ thuật cổ còn nguyên vẹn ẩn chứa nhiều giá trị lịch sử văn hoá.

Bản thân cụm di tích đã như một bảo tàng nghệ thuật thu nhỏ với các niên đại trải dài từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 20. Cụm di tích không chỉ là nơi lưu giữ những cổ vật quý giá mà còn bảo tồn các hoạt động văn hoá, lễ hội cổ truyền như múa rối nước, tế lễ, hội làng và những tập quán tốt đẹp của dân tộc.

Bộ văn hoá Thông tin, nay là Bộ Văn Hoá – Thể Thao công nhận Đình chùa Nhân Mục là di tích lịch sử văn hoá cấp Quốc gia theo Quyết định số 3211VH/QĐ ngày 12/12/1994.

Nguồn: Cổng thông tin điện tử xã Vĩnh Hưng